تراژدی آبان ۹۸ و درسی که نظام نگرفت

✍️ صادق زیباکلام
کشتار تاسف‌آور آبان۹۸ بدون تردید یکی از نقاط عطف ج.ا است. هر قدر که از این ضایعۀ خونین اسف‌بار می‌گذرد، اهمیت آن و اینکه جوی خونی که در آبان۹۸ براه افتاد، یک نقطۀ عطفی در جمهوری اسلامی شد، بیشتر و بیشتر آشکار می‌شود. آن کشتار، شکافی میان مردم و نظام ایجاد کرد که دیگر پر نشد. بگذریم که نظام هم هیچوقت در صدد ترمیم آن شکاف بر نیامد. آنچنان خود را مقتدر و نیرومند می‌دید که حتی فکر دلجویی از قربانیان آن کشتار هم بمخیله‌اش خطور نکرد. درحالی‌که آبان۹۸ می‌توانست درس‌های مهمی به نظام بدهد. درس‌هایی که اگر نظام حداقل برخی از آن‌ها را گرفته بود، شاید بحران فعلی بروز نمی‌کرد؛ یا دست کم ابعاد آن اینگونه گسترده و عمیق نمی‌شد. غرور و اعتماد بنفس نظام آنقدر بالا بود که خود را بی‌نیاز از هر درس گرفتنی تصور می‌کرد و نه‌تنها هیچ درسی حاضر نشد از آبان۹۸ بگیرد، بلکه با تبختر همان سیاست‌ها را با شدت و حدت بیشتری همچنان ادامه داد.