به گزارش CNN فارسی، کارخانه لاستیک‌سازی کیان تایر، که بزرگ‌ترین تولیدکننده تایرهای معدنی و دامپتراک در ایران بود و برای خودروهای نظامی هم تایرهایی تولید می‌کرد، به‌دلیل بلاتکلیفی مالکیت کارخانه، مشکلات مالی و مواد اولیه تعطیل شد. در این کارخانه حدود یک هزار و ۲۰۰ کارگر مشغول به کار بودند.
«کارخانه کیان تایر که در منطقه چهاردانگه استان تهران واقع شده، در دهه ۷۰ به بخش خصوصی واگذار شد اما در همان زمان هم به نظر می‌آمد که خریدار به طمع اراضی ارزشمند این مجموعه که در محدوده شهر واقع بود، آن را خریده است.»
به گفته این فرد، مالک خصوصی به دلیل نپرداختن بدهی‌های بانکی، «خلع ید» شد و کارخانه از چند سال پیش با مدیریت دولتی اداره می‌شد و تا بهمن ۱۴۰۰ نیز به‌صورت محدود فعالیت می‌کرد؛ اما حالا درهای این کارخانه به‌طور کامل به روی کارگران بسته شده است.
در روزهای گذشته، تعدادی از کارگران کیان تایر تجمع‌هایی برگزار کردند و خواستار پرداخت مطالبات خود شدند. بازگشت مالکیت کارخانه به بخش دولتی نیز از دیگر خواسته‌های آنان بود.
کارخانه لاستیک‌سازی کیان تایر در سال ۱۳۳۷ با سرمایه‌گذاری مشترک ایران و شرکت بی‌اف‌گودریچ آمریکا، با عنوان بزرگ‌ترین کارخانه لاستیک‌سازی خاورمیانه در ایران تاسیس شد. نام این کارخانه در ابتدا برگرفته از شرکت گودریچ بود. بنیامین فرانکلین گودریچ، پزشک و کارآفرین آمریکایی، در توسعه و ساخت تایرهای تیوب‌لس و بادی با استفاده از کائوچوهای مصنوعی و نخ‌های نایلونی ابتکارهای زیادی از خود به جا گذاشت و تاسیس کارخانه‌ای مشترک با ایران به نام او اعتبارآفرین بود. این شرکت در سال ۱۳۵۴، تولید رادیال‌های نخی در ایران را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۵، به بخش خصوصی واگذار شد و نام آن به «شرکت تولیدی کیان تایر» تغییر کرد.
کارخانه کیان تایر پس از انقلاب ۱۳۵۷، همچون سایر کارخانه‌های بزرگ در اختیار نهادهای دولتی قرار گرفت و مدیریت آن به سازمان صنایع ملی ایران سپرده شد. دولت جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۵ با ادعای تحقق اصل ۴۴ قانون اساسی، مالکیت کارخانه کیان تایر را به بخش خصوصی واگذار کرد، ادعایی که بر اساس آن، تعداد دیگری از کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ تولیدی هم به بخش خصوصی سپرده شدند. برخی از این شرکت‌ها را نهادهای وابسته به حکومت ایران پس از انقلاب از مالک خصوصی مصادره کرده بودند.
در سال ۱۳۸۰، نام کارخانه لاستیک‌سازی کیان تایر به «لاستیک البرز» تغییر کرد. خبرگزاری صداوسیما درباره عملکرد این شرکت تولیدی در سال‌های پس از انقلاب نوشت: «در این سال‌ها مدیران زیادی برای اداره این کارخانه وارد گود شدند اما در نهایت خروجی همه این تغییرات بدهی‌های کلان بانکی بود که روزبه‌روز بر تولید و کار کارگران تاثیر گذاشت.»
بر اساس این گزارش، ورشکستگی این کارخانه از دو سال پیش آغاز شد؛ در حالی که به گفته کارگران، روزانه حدود ۷۰ تن لاستیک تولید می‌کرد.
آن‌‌طور که رسانه‌های داخلی ایران به نقل از کارگران کارخانه کیان تایر نوشته‌اند، تولید این کارخانه در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ به‌تدریج کاهش یافت تا اینکه حالا کاملا تعطیل شده و قرار است بنیاد مستضعفان برای مدیریت آن اقدام کند.
اتفاقی که برای شرکت تولیدی کیان تایر رخ داد، پیش از این برای دیگر کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ تولیدی ایران نیز رخ داده بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷، کارخانه‌های معروف و بزرگی به ورطه ورشکستگی و تعطیلی افتادند که در روزگاری نه‌چندان دور در حوزه فعالیت خود سرآمد بودند؛ نمونه آن کارخانه‌های ارج، نساجی مازندران، آزمایش، پارس الکتریک، تولی‌پرس و کفش ملی و کفش بلا بودند که حالا دیگر جز نام و خاطره‌ای از آن‌ها باقی نمانده است.
کارخانه ارج، قدیمی‌ترین کارخانه تولید لوازم خانگی در ایران بود که در سال ۱۳۱۶ با هشت کارگر ساده، شروع به کار کرد و پس از ۷۹ سال فعالیت، در سال ۱۳۹۵، به‌دلیل مشکلات مالی تعطیل شد. نام این کارخانه از اسم خلیل ارجمند، بنیان‌گذار آن وام گرفته شد اما سه حرفه آهنگری، ریخته‌گری و جوشکاری را نیز تداعی می‌کرد.
نساجی مازندران نیز که قطب صنعت ریسندگی در ایران بود، در سال ۱۳۱۳ در قائم‌شهر تاسیس شد و پس از حدود ۸۰ سال فعالیت، در سال ۱۳۹۱، به‌دلیل مشکلات مالی تعطیل شد.
نام شرکت تولیدی «آزمایش» هم برای بسیاری از ایرانیان آشنا است؛ کارخانه‌ای که محسن آزمایش در سال ۱۳۳۷ تاسیس کرد تا در زمستان و تابستان، گرما و سرمای مطبوع را به خانه ایرانی‌ها ببرد. در سال ۱۳۸۸، به دلیل بدهی مالی به حالت نیمه‌تعطیل درآمد و تعداد کارگران آن نیز از یک هزار و ۴۰۰ نفر به ۱۶۰ نفر کاهش یافت.
دیگر کارخانه‌های بزرگ و مشهور تولیدی در ایران نیز در سال‌های پس از انقلاب در پی مشکلات اقتصادی به سرنوشتی مشابه دچار و تعطیل شدند و اکنون دیگر جز نامی از آن‌ها باقی نمانده است.
