چند روز پس از قطعی شدن حکم محکومیت «محمدقاسم مکارم»، مشاور وزیر اسبق راه و شهرسازی، اکنون ابعاد جدیدی از شبکه فساد و خریدوفروش مناصب مدیریتی در این وزارتخانه مشخص گردیده است. پروندهای که نشان میدهد نفوذ و تبانی، چگونه میتواند مهرههای دارای سابقه سوء رشوه گیری را به حساسترین صندلیهای مدیریتی و اقتصادی بازگرداند.
ماجرای شبکه قاسم مکارم شیرازی و حراج صندلیهای مدیریتی
محمدقاسم مکارم شیرازی که به عنوان عضو کمیسیون انتصابات، نقشی کلیدی در چیدمان مدیران داشت، متهم است که با سوءاستفاده از جایگاه شغلی خود، اقدام به «پستفروشی» در سطوح کلان نمود. گزارشها حاکی از آن است که وی در قبال دریافت مبالغ هنگفت، ابقا یا انتصاب افرادی را که فاقد صلاحیتهای قانونی و اخلاقی بودهاند، تضمین میکرد.

ارشاد حاتمی، بازگشت از «تعلیق» به «مدیر کلی»؛ معامله چندین میلیاردی
در میان نامهای مرتبط با این پرونده نام ارشاد حاتمی مدیرکل کنونی “تدارکات و تأمین تجهیزات شرکت فرودگاههای کشور”، به عنوان یکی از چهرههای کلیدی مطرح شده است. بر اساس گزارشات موثق و بررسی های میدانی و اسناد افشا شده، ارشاد حاتمی در حالی موفق به تصاحب این سمت حساس شده است که پیش از این به دلیل پروندههای مفتوح فساد مالی و اتهام دریافت رشوه، با محدودیت فعالیت در سمتهای دولتی مواجه بوده است.
بررسیهای متعدد حکایت از آن دارد که سرشاخه این عملیات محمد امیرانی ، مدیرعامل فعلی شرکت فرودگاهها به عنوان حلقه اتصال و واسط اصلی میان شبکه مکارم شیرازی و مدیران دارای سوءسابقه عمل کرده است. نقش امیرانی زمانی برجسته میشود که وی با استفاده از نفوذ مکارم، موفق شد پرونده تخلفات سنگین رشوه و فساد ارشاد حاتمی در فرودگاه رامسر را از مسیر رسیدگی خارج و مهره فاسد باند خود را حفظ کند.
فرار رو به جلو از اخراج در رامسر تا پست مدیریت در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری
ارشاد حاتمی که در دوران ریاست بر فرودگاه رامسر به دلیل اتهامات سنگینی همچون دریافت رشوه در قبال صدور مجوزهای پروازی و فشار بر بخش خصوصی برای دریافت سودهای پوششی و شکایت های متعدد کارکنان زیر دستش از فساد و رشوه گیری ، در آستانه اخراج و برخورد قاطع قضایی بود با مداخله محمد امیرانی که در آن زمان جزو مدیران ارشد در سازمان هوانوردی و دارای نفوذ بالا در حراست و بازرسی این سازمان بود سریعا پرونده فوق از بررسی درست خارج شد و به بایگانی سپرده شد.
محمد امیرانی با بهرهگیری از رابطه نزدیک خود با مکارم، به جای پاسخگو کردن ارشاد حاتمی برای دریافت رشوه و شکایت های متعدد از تخلفات او، سناریوی انتقال صوری را اجرا کرد. در این مقطع، حاتمی از سازمان هوانوردی و شرکت فرودگاه ها که زیر مجموعه وزارت راه می باشد به وزارت میراث فرهنگی منتقل شد تا با دور شدن از کانون توجهات در وزارت راه، سوابقش بازسازی شده و به اصطلاح سفیدسازی شود.

بازگشت باند فساد ارشاد حاتمی به گلوگاه مالی شرکت فرودگاهها
چرخه فساد زمانی کامل شد که محمد امیرانی به کرسیهای مدیریتی بالاتر در شرکت فرودگاههای کشور دست یافت و سمت مدیرعامل فعلی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران را در دولت پزشکیان کسب کرد. وی در اولین گام برای تثبیت قدرت باند خود، ارشاد حاتمی را که پیشتر به دلیل فساد مالی از این مجموعه کنار گذاشته شده بود، بازگرداند؛ اما این بار در سمتی به مراتب حساستر، مدیرکل تدارکات و تأمین تجهیزات.
انتصاب ارشاد حاتمی با سابقه متعدد درخواست و دریافت رشوه در فرودگاه رامسر به سمت مدیرکل تدارکات که کانون قراردادهای کلان و ارزی است، نشاندهنده یک طراحی دقیق برای تسلط بر منابع مالی شرکت فرودگاههاست. گفته میشود هزینه این جابهجاییهای استراتژیک در قالب معاملهای ده ها میلیارد تومانی در شبکه مکارم نهایی شد، تا سوابق منفی وی در نهادهای نظارتی نادیده گرفته شده و مسیر بازگشت او به بدنه اجرایی با کمک محمد امیرانی هموار شود.

از حواشی فرودگاه رامسر تا انتقال به سازمان جدید برای پوشش
ارشاد حاتمی که از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲ ریاست فرودگاه رامسر را بر عهده داشت، دوران مدیریتی پرحاشیهای را پشت سر گذاشت. شکایات متعدد مردمی و گزارشهای نهادهای نظارتی پیرامون مواردی نظیر دریافت وجوه غیرقانونی در قبال صدور مجوزهای پروازی و فشار بر شرکت هواپیمایی فوقسبک، در نهایت منجر به برکناری وی شد.
وی پس از عزل از فرودگاه رامسر، توسط باند خود برای فراموش پرونده فسادش به وزارت میراث فرهنگی منتقل شد و مدتی را در سمت مدیر دفتر تسهیلات و کارآفرینی سپری کرد، اما اکنون بازگشت او به شرکت فرودگاهها، آن هم در جایگاه ریاست اداره کل تدارکات و تامین تجهیزات، علامت سؤال بزرگی را در برابر سلامت نظام انتصابات ایجاد کرده است.
پرسشی از نهادهای نظارتی؛ «سفیدسازی» سوابق چگونه رخ داد؟
اداره کل تدارکات و تأمین تجهیزات فرودگاهها، به دلیل ماهیت قراردادهای کلان و ارزی، یکی از استراتژیکترین بخشهای وزارت راه محسوب میشود. اکنون افکار عمومی و کارشناسان با این پرسش مواجهاند:
- چگونه فردی با سابقه برکناری و پروندههای مفتوح در نهادهای امنیتی، توانسته است از سد گزینش و حراست عبور کند؟
- آیا شبکه نفوذ مکارم شیرازی همچنان در لایههای زیرین وزارتخانه فعال است که توانسته پرونده سوابق رشوه یک مدیر برکنار شده را بهاصطلاح «سفید» کند؟
- چگونه محمد امیرانی مدیرعامل فعلی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران برای کسب منافع، مدیر دارای سابقه و گزارش های متعدد رشوه را در همچین سمت حساسی بدون در نظر گرفتن سابقه فرد منصوب کرده است و با نامه نگاری های متعدد و لابی گری سنگین چندین باره برای حفظ این مهره فاسد مانع بررسی نهاد های اطلاعاتی از سوابق این فرد می شود؟
به نظر میرسد ورود چشم پوشی دستگاههای قضایی و نظارتی برای بررسی دقیقتر این انتصاب و شناسایی ارتباط محمد امیرانی و دلایل انتصاب ارشاد حاتمی که سوابق و شکایت متعدد رشوه گیری را دارد عمق ریشه فساد در بدنه مدیریتی دولت را نشان میدهد. این افراد قصد دارند مهرههای فاسد رشوه گیر و سابقه دار را بر منابع مالی کشور مسلط کنند تا با وجود آن ها منافع خودشان توسط این افراد تامین گردد.


سیستم از اول تا آخرش فاسد هستن