به گفته علیاکبر محرابیان، وزیر نیروی ایران حجم آب پشت سدهای کشور به ۱۸ میلیارد مترمکعب رسیده است. در حالی که سال گذشته و در همین زمان این میزان ۲۵ میلیارد متر مکعب بوده است. او از سال جاری به عنوان خشکترین سال آبی در ۵۰ سال گذشته یاد کرد.
علیاکبر محرابیان روز سهشنبه، ۲۷ مهر هنگام بازدید از سد اکباتان در همدان همچنین از کاهش ۵۰ درصدی بارش نسبت به سال قبل خبر داد.
همزمان مصرف آب چه در بخش صنعت و چه خانگی در دو دهه اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. در سال ۸۰ مجموع مصرف آب شرب و صنعت ۷۸ میلیارد متر مکعب بوده و سال گذشته به ۱۰۰ میلیارد رسیده بود.
خبرگزاری تسنیم به نقل از وزیر نیرو نوشته است که با توجه به این شرایط آبی “نباید کشت پر آب داشته باشیم” و برای مصارف خانگی نیز باید برنامه ریزی کرد.
بر اساس همین خبر، هشت شهر، از جمله همدان با تنش آبی شدید روبرو هستند. آب سد اکباتان کم است و باید با حفر چاه و انتقال آب سد تالوار به شهر همدان آبرسانی کرد.
“وضعیت بسیار نگران کننده است”
دو روز پیش نیز خبرگزاری ایرنا از کاهش شدید آب سدهای کشور خبر داده و نوشته بود که حجم خروجی آب از سدها از ابتدا تا روز ۲۳ مهر “به یک میلیارد و ۶۹ میلیون متر مکعب رسیده که این امر ضرورت توجه جدیتر به مدیریت مصرف را دوچندان کرده است.”
بنا بر گزارش ایرنا از ابتدای مهرماه تا بیست و سومین روز آن، ورودی آب به مخازن سدها ۸۶ میلیون متر مکعب بوده است که در مقایسه با زمان مشابه در سال آبی گذشته (یک میلیارد و ۱۹ میلیون متر مکعب) کاهشی ۲۸ درصدی را نشان میدهد. ایرنا این وضع را “بسیار نگران کننده” خوانده و نوشته است که این وضعیت در فصول بعدی نیز احتمالا ادامه پیدا میکند.
به گزارش ایرنا “این وضعیت بارشی فوریترین اثر خود را برروی موجودی آب سدهای کشور که عمده ترین منبع تامین آب مورد نیاز بخشهای صنعت، کشاورزی و شرب هستند به نمایش گذاشته است”.
محمدرضا بختیاری، مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران گفته است که “این وضعیت در استان تهران بسیار نگران کنندهتر از کل کشور است” و مخازن سدهای تهران “وضعیت خوبی” ندارند.
به گفته او بیش از ۱۵۰ میلیارد مترمکعب بیش از میزان مجاز از منابع آب زیرزمینی تهران برداشت میشود. این در حالی است که از ابتدای سال آبی جاری تنها ۴میلیمتر بارندگی در این استان رخ داده است. مخازن شهر تهران در حال حاضر ۴۵۲ میلیون مترمکعب آب دارد و در سال گذشته این رقم ۷۵۱ میلیون مترمکعب بوده است. به عبارتی، استان تهران با ۳۰۰ میلیون متر مکعب کسری در مخازن آب روبروست.
افزایش دمای هوا
اوایل تابستان سال جاری احد وظیفه، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «تابستان امسال دمای مناطق غربی و شمال غربی ۱ تا ۲ درجه بیش از نرمال و دمای مناطق جنوب شرق تا شرق در حد نرمال و به طور کلی دمای کشور حدود ۱ درجه بیش از حد نرمال است.»
به این معنی که «خشکسالی طی تابستان امسال تداوم پیدا خواهد کرد و احتمال میرود که تا زمستان سال جاری نیز ادامه داشته باشد». او وضع را این گونه ارزیابی کرده بود که ایران اکنون “در دوران خشکسالی هواشناسی، کشاورزی و هیدرولوژیکی” به سر میبرد.
این وضعیت همراه است با چهار دهه سیاستهای ضد زیست محیطی در جمهوری اسلامی که منابع آب زیرزمینی را برای توسعه ناپایدار کشاورزی تخریب کرده و اکنون نقاط مختلف ایران با نشست زمین روبروست.
ساخت و سازها و سدسازیهای بیرویه نیز عامل مهم دیگر خشکسالی در ایران هستند. تا جایی که استانهای پرآبی مانند خوزستان اکنون حتی آب شرب ساکنان خود را نیز نمیتوانند تامین کنند. کمبود آب اکنون یکی از عوامل ناآرامی در اقصی نقاط ایران شده است.