گاردین: ارسال محموله موشکی ایران به مسکو می‌تواند نشان دهنده مقیاس واقعی قدرت پزشکیان در ایران باشد.
پاتریک وینتور، سردبیر دیپلماتیک گاردین:
تصمیم ایران برای فروش موشک‌های کوتاه‌برد به روسیه که مکمل تجهیزات کنونی مسکو هستند، به نظر می‌رسد نوعی عقبگرد سیاسی برای مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور اصلاح طلب جدید ایران باشد. کسی که با وعده لغو تحریم‌ها و توسعه روابط متعادل‌تر با شرق و غرب، به ویژه اروپا، پیروز انتخاب شد. انتصاب جواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق به عنوان مشاور هم بر این قصد صحه گذاشت و به بحث درباره میزان همسویی واقعی منافع ایران و روسیه در افکار عمومی ایران دامن زد.
در تهران آنها که نسبت به روسیه بدبین هستند به مواضع اتخاذ شده از سوی مسکو در مورد آینده مناقشه ارمنستان و آذربایجان که تمامیت ارضی ایران را تضعیف می کند و همچنین موضع روسیه در مورد ادعای مالکیت ایران بر سه جزیره در خلیج فارس نگران و خشمگین هستند. در مطبوعات اصلاح طلب نیز این ادعا که روسیه تلاش می کند سنگی در مسیر بهبود ارتباطات ایران و اروپا بگذارد، رواج دارد.
با این حال، در اولین تصمیم بزرگ راهبردی پس از انتخاب پزشکیان، ارتش ایران، به گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، بیش از ۲۰۰ موشک کوتاه برد را در اختیار روسیه قرار داده تا علیه اوکراین، استفاده شوند. مسیری که از نظر اروپا برای شروع فصل جدیدی در روابط با غرب بسیار عجیب است.
البته توضیحاتی هم می تواند وجود داشته باشد؛ اول از همه اینکه ایران آنطور که ادعا می کند واقعا این تسلیحات را تامین نکرده باشد. اما منابع اطلاعاتی ایالات متحده می گویند در روزهای اخیر اطلاعاتی به شرکای خود داده‌اند که بر اساس آن انتظار می‌رود همین موشک‌ها در اواخر زمستان امسال به زیرساخت‌های انرژی اوکراین حمله کنند. ایران همچنین مدعی است که پهپادهای شاهد را به مسکو نداده است، اما بقایای کاملا مشخص آنها در سراسر اوکراین، که در سال ۲۰۲۲ به آن حمله کردند، فراوان وجود دارد.
اما توضیح دیگری که ممکن است برای این اقدام ایران مطرح شود این است که روسیه در ازای موشک‌ها چیزی را به ایران بدهد که ایران را در زمینه‌های فناوری یا مواد هسته‌ای به مقاومتی غیرقابل شکست برساند. بلینکن در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با وزیر امور خارجه بریتانیا، دیوید لامی، در لندن، در همین زمینه گفت که محاسبه ایران ممکن است این باشد که روسیه پیروز مبارزه در اوکراین خواهد بود و می‌خواهد از الان به پیروز میدان نزدیک شود. در همین حال سرگئی شویگو، وزیر دفاع اسبق روسیه اخیراً در تهران بوده و درباره امضای یک مشارکت راهبردی جامع گفتگو کرده است.
توضیح سوم این است که پزشکیان شخصیتی خوش نیت است که به دلیل انبوهی از بحران های داخلی توجه‌اش بر این مسائل را از دست داده است. چرا که قرارداد تامین این موشک‌ها به گفته خزانه‌داری آمریکا در اواخر سال ۲۰۲۳و قبل از انتخاب پزشکیان و مرگ ابراهیم رئیسی، در ماه مه امضا شده است.
با این حال پزشکیان می‌توانست در تابستان، زمانی که پرسنل نظامی روسیه برای استفاده از موشک‌های بالستیک برد نزدیک ایران آموزش می‌دیدند، با این اقدام مخالفت کند، اما این کار را نکرد. او امتیازات راهبردی به محافظه‌کاران داده و بر این باور است که اصلاح طلبان در صورت رویارویی با قدرت غیرانتخابی هیچ پیشرفت و دستاوردی نخواهند داشت. علاوه بر این، تصمیمات بزرگ در مورد روابط با غرب، از جمله بازنگری توافق هسته‌ای در انتظار انتخاب رئیس جمهور جدید ایالات متحده است. دونالد ترامپ این هفته گفت که فکر نمی‌کند ایران برای تصعیف دموکراسی آمریکا فعالیتی می‌کند و به عنوان بخشی از برنامه‌هایش برای کاهش هزینه درگیری‌های سیاست خارجی آمریکا می‌تواند با تهران به توافق برسد.
چهارمین تحلیلی که می‌توان ارائه داد و درواقع، زاویه دیگری از همان توضیح سوم خواهد بود این است که پزشکیان، همانطور که معمولا ادعا می‌شود، نقشی در سیاست خارجی و دفاعی ایران ندارد، حتی اگر این امر او را در اجرای سیاست جدید اقتصادی‌اش برای شکستن قفس تحریم‌ها ناتوان کند. اما قفس تحریم واقعی کارگزاران قدرت سیاست خارجی در ایران، نیروهای سپاه و مقامات عالی هستند.
در هر صورت، کمتر از ۴۲ روز پس از تایید پزشکیان توسط مجلس، ایران و غرب به تردمیل آشنای تحریم ها و ضدتحریم ها بازگشته اند.
