مرحوم فیروز نادری (انگلیسی: Firouz Michael Nader ؛ زادهٔ ۵ فروردین ۱۳۲۵) معاون پیشین مدیرکل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیشرانش جت در ناسا و مدیرکل اکتشافات منظومهٔ شمسی (از ۱۵ اوت ۲۰۱۱) بودهاست.
او در فوریه سال ۲۰۱۶ بازنشسته شدهاست ، وی در روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ درگذشت.
زندگی و تحصیلات
فیروز نادری در ۵ فروردین ۱۳۲۵ در شهر شیراز به دنیا آمد. اصالتا از طایفه دره شوری یکی از طایفههای ایل قشقایی است . او تحصیلات متوسطه خود را در ایران به اتمام رساند و پس از آن به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی برق پی گرفت. وی دورهٔ کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به اتمام رساند. نادری، پس از پایان تحصیل به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد.
وی در مدت همکاری خود با ناسا مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهوارههای مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانههای تحقیقاتی اختر فیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی برعهده داشت. نادری از سال ۱۹۹۶ مدیر برنامه منشأ حیات ناسا بود. وی در سال ۱۹۷۶ به JPL پیوست و به عنوان مدیر آزمایشهای پروازی علوم فضا و مدیر طرح پراکندگی سنجی ناسا به کار پرداخت. علاوه بر اینها وی در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامه فناوری ارتباطات پیشرفته ماهوارهای را بر عهده داشت و در JPL نیز مدیر برنامه ماهوارههای متحرک بود. وی از سال ۲۰۰۰ نیز مدیریت برنامه تازه تأسیس برنامه مریخ را بر عهده گرفت. وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامهریزی کند. وی، در فروردین ماه ۱۳۷۹ به سمت مدیر پروژههای اکتشاف مریخ منصوب شد ، در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامهریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت)، از مهمترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامهها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریتهای مریخ را در مطالعه سایر بخشهای جهان از زمین تا کهکشانهای دور به کار بستهاست. وی همچنین مسئولیت طراحی چشمانداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله JPL را برعهده داشت. وی در سال ۲۰۱۱ به سمت مدیر پژوهشهای روباتیک منظومه خورشیدی منصوب گشت.
او در مصاحبه با برنامه پارازیت به این سؤال که نظرش دربارهٔ تئوری استیون هاوکینگ دربارهٔ عدم وجود خدا چیست پاسخ داد که به هیچ نوع دین و مذهب اعتقاد ندارد، خدا برایش از دین مجزا ست و اندیشه سپیریچوال دارد.
فیروز نادری، دانشمند ایرانی در پی یک حادثه از گردن به پایین فلج شد.
در اطلاعیهای که در فیسبوک فیروز نادری همراه با عکسی از او در تخت بیمارستان منتشر شد، آمد که او در پی افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و به دلیل برخورد سرش به دیوار و جابجایی مهره گردن، نخاعش آسیب دیده است که باعث شده از گردن به پایین فلج شود. او گفت که عمل جراحیاش روز دوشنبه ۱ خرداد انجام شده و دوران نقاهتش چهار تا پنج ماه طول میکشد.
کاوشگرهای مریخ
معروفیت نادری بیشتر به خاطر ۲ کاوشگر مریخ یعنی روح و فرصت بودهاست که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر داد. وی، فروردین ۱۳۷۹ در شرایطی که چندین مأموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامههای اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ مأموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخنورد «روح» و «فرصت» را با موفقیت به انجام رساند.
اسکار ۲۰۱۷
پس از انصراف اصغر فرهادی کارگردان فیلم فروشنده از حضور در مراسم اسکار ۲۰۱۷ – که در اعتراض به فرمان اجرایی ۱۳۷۶۹ مبنی بر جلوگیری از ورود شهروندان هفت کشور مسلمان از جمله ایران به خاک آمریکا صورت گرفت- وی انوشه انصاری و فیروز نادری را بهعنوان نمایندگانش برای حضور در مراسم اُسکار معرفی کرد. در این مراسم، فیلم فروشنده توانست جایزهٔ اسکار بهترین فیلم خارجیزبان را بهدستآورد و در پی آن، انوشه انصاری و فیروز نادری، جایزهٔ اُسکار را به جانشینی از سوی اصغر فرهادی دریافت کردند. در این مراسم متن سخنان اصغر فرهادی در غیاب او توسط انوشه انصاری خوانده شد.
جوایز و افتخارات
همکار از مؤسسهٔ هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA)
دریافت جایزهٔ دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعهٔ فضانوردی آمریکا (۲۰۱۰)
دریافت مدال افتخارِ جزیرهٔ اِلیس (۲۰۰۵)
برندهٔ جایزهٔ لیبرال (۲۰۰۴)
مدال رهبری برجستهٔ ناسا
مدال خدمات برجستهٔ ناسا
پس از ۳۶ سال، در فوریه ۲۰۱۶ ناسا به افتخار تلاشهای فیروز نادری سیارک ۱۹۸۹-EL1 منظومهٔ شمسی را به افتخار وی “نادری-۵۵۱۵” نامگذاری کرد.