🔹 روزنامه کیهان با انتشار مطلبی با عنوان «ارزانی‌های دوران پهلوی گران‌تر از امروز بود» تلاش کرده تا به تعبیر نویسنده این گزارش «اصلاح یک باور ذهنی» بپردازد.
🔹 تلاش اصلی نویسنده این مطلب در برقراری تناسب بین حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران در زمان پهلوی و مقایسه این درآمدها با قیمت‌های آن دوره است.
🔹 در ادامه این مطلب بدون ذکر منبع، قیمت برخی اقلام با حقوق و دستمزدهای آن دوره مقایسه شده است، اما روشن نیست که حقوق و دستمزدهای ذکر شده میانگین حقوق‌ها در آن دوره زمانی است یا حداقل دستمزد مبنای مقایسه نویسنده است.
🔹 برای یکسان کردن بیشتر این مقایسه‌های بررسی تغییرات دو سنجه سرانه تولید ناخالص داخلی و سرانه درآمد ملی می‌تواند تصویری واضح‌تر از وضعیت اقتصادی در این مقطع زمانی ارائه کند.
🔹 بر اساس داده‌های بانک جهانی از سرانه تولید ناخالص داخلی ایران به دلار ثابت سال ۲۰۱۵ میلادی، این رقم در سال ۱۹۷۸ میلادی که بخش عمده‌ای از سال ۱۳۵۷ خورشیدی را در بر‌می‌گیرد، بیش‌از ۶هزار دلار بود که در سال ۱۴۰۰ به ۵/۳ هزار دلار کاهش می‌یابد که بیانگر افتی حدودا ۱۲درصدی است. این عدد نسبت به سال ۱۳۵۵ حدود ۳۰درصد افت داشته‌است
🔹 مقایسه سرانه تولید ناخالص داخلی ایران بر حسب ریال ثابت نیز معلوم می کند که این رقم از ۱۹ ونیم میلیون در سال ۱۳۵۷ به ۱۷ میلیون در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است. این عدد نسبت به سال ۱۳۵۵ حدود ۳۰درصد افت داشته‌است.
🔹همچنین بر اساس داده‌های بانک جهانی، سرانه درآمد ملی به دلار ثابت سال ۲۰۱۵ در سال ۱۳۵۷ حدود ۶هزار دلار بوده که در سال ۱۳۹۷ به اندکی بیش از ۵/۲ هزار دلار کاهش می‌یابد که بیانگر افت ۱۲/۴ درصدی سرانه درآمد ملی در این بازه زمانی است. این عدد نسبت به سال ۱۳۵۵ حدود ۳۰درصد افت داشته‌است
🔹 سرانه درآمد ملی برحسب ریال ثابت نیز مشخص می‌کند که این رقم از ۱۹ میلیون در سال ۱۳۵۷ به ۱۷ میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است که بیانگر افت ۱۱ درصدی است. این عدد نسبت به سال ۱۳۵۵ حدود ۳۰درصد افت داشته‌است
🔹 در این بازه زمانی، متوسط جهانی، تقریبا ۱۰۰ درصد رشد داشته‌است. سرانه تولید ناخالص جهان، سال ۱۳۵۵ حدود ۳۰ درصد کمتر از ایران بود. سال ۱۳۵۸ از ایران پیشی گرفت و سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۶ درصد بیشتر از ایران است.
🔹بنابراین ادعای روزنامه کیهان که «ارزانی‌های دوران پهلوی گران‌تر از امروز بود» یا به عبارت دقیق‌تر «قدرت خرید مردم در زمان پهلوی کمتر بود» نشان نادرست می‌گیرد.
