به گزارش CNN فارسی منابع خبري روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو اعلام کرده‌اند که در جريان نشست آتي رهبران کشورهاي عضو سازمان همکاري شانگهاي در دوشنبه، پايتخت جمهوري تاجيکستان، آغاز تشريفات پذيرش جمهوري اسلامي ايران بعنوان عضو جديد اين سازمان اعلام خواهد شد.
روزنامه روس نوشته است که اين نشست سران با حضور “ابراهيم رئيسي” رئيس جمهوري جديد ايران برگزار مي‌شود که نخستين سفر خارجي خود را به تاجيکستان انجام خواهد داد. پيش از اين، تحريم‌هاي بين‌المللي و بعد از آن هم مخالفت يکي از کشورهاي عضو، مانع پيوستن ايران به سازمان همکاري شانگهاي شده بود.
“باختير حکيموف” نماينده ويژه رئيس جمهوري روسيه در امور سازمان همکاري شانگهاي و سفير تام الاختيار وزارت امور خارجه اين کشور نيز امروز در مصاحبه‌اي تأييد کرد که رهبران کشورهاي عضو سازمان همکاري شانگهاي در نشست سران دوشنبه، درباره آغاز تشريفات عضويت ايران در اين سازمان تصميم گيري خواهند کرد.
اين مقام روس همچنين يادآور شد که افغانستان (بعنوان عضو ناظر) نماينده‌اي در اين نشست نخواهد داشت و هيئت نمايندگي از سوي جنبش طالبان در اين اجلاس شرکت ندارد.
برگزاري نشست سران سازمان همکاري شانگهاي در شهر دوشنبه در بيستمين سالگرد تأسيس آن براي تاريخ ۱۷-۱۶ سپتامبر (۲۵ و ۲۶ شهريور ماه) برنامه ريزي شده است. اين سازمان در سال ۲۰۰۱ و با عضويت شش کشور – ۵ عضو موسس اوليه آن در سال ۱۹۹۶: روسيه، چين، قزاقستان، قرقيزستان و تاجيکستان، و با پيوستن ازبکستان به جمع آنها بطور رسمي شروع به فعاليت کرد. امروزه ۸ کشور در آن عضويت دارند: در سال ۲۰۱۷ هند و پاکستان نيز به اين سازمان منطقه‌اي فعال در عرصه‌هاي امنيتي، اقتصادي و همکاري‌هاي انساني پيوستند.
ايران از سال‌ها قبل علاقه‌مندي خود براي پيوستن به سازمان همکاري شانگهاي را اعلام کرده است
طبق اطلاعات منابع خبري کامرسانت، اعضاي سازمان همکاري شانگهاي بزودي به ۹ کشور خواهد رسيد و در جريان نشست سران دوشنبه قرار است آغاز تشريفات رسمي پيوستن جمهوري اسلامي ايران به اين سازمان اعلام شود. البته روند عضويت تهران در اين سازمان هم مي‌تواند زمان‌بر باشد. پيوستن رسمي دهلي و اسلام آباد به شانگهاي دو سال طول کشيد.
ولي همين واقعيت که اين تشريفات بطور رسمي آغاز مي‌شود، خود يک موفقيت محسوب مي‌شود، براي اينکه ايران بيش از ۱۰ سال است تمايل خود براي عضويت در سازمان همکاري شانگهاي را اعلام کرده است. تهران در سال ۲۰۰۵ بعنوان عضو ناظر در اين سازمان منطقه‌اي پذيرفته شده و در سال ۲۰۰۸ نيز رسماً خواستار عضويت تمام و کمال در سازمان همکاري شانگهاي شد. آنچه مانع از پيوستن جمهوري اسلامي طي اين سال‌ها شده بود، تحريم‌هاي بين‌المللي اعمال شده از سوي شوراي امنيت سازمان ملل بود. بر اساس قوانين داخلي سازمان همکاري شانگهاي، اعضاي آن نبايد مورد تحريم‌هاي بين‌المللي قرار داشته باشند. تحريم‌ها عليه ايران در سال ۲۰۱۵ و زماني که مقامات تهران با محدود سازي فعاليت‌هاي هسته‌اي خود موافقت کردند، لغو شدند.
البته اين مسئله نيز دربهاي سازمان همکاري شانگهاي را به روي اين کشور باز نکرد. بطور ناگهاني تاجيکستان که در آن زمان روابط چندان گرمي با تهران نداشت، با عضويت ايران مخالفت کرد. مقامات دوشنبه تهران را به حمايت از حزب “احياي اسلام تاجيکستان” که فعاليتش در اين کشور ممنوع بود، متهم کردند. ولي چندي پيش تاجيکستان و جمهوري اسلامي توانستند اختلافات خود را حل و فصل کنند. اکنون هم ابراهيم رئيسي قصد دارد شخصاً به دوشنبه عزيمت کند. ضمن اينکه اين نخستين سفر خارجي وي بعد از رسيدن به مقام رياست جمهوري ايران خواهد بود.
روسيه از پيوستن ايران به سازمان همکاري شانگهاي حمايت مي‌کند
روسيه بطور واضح همواره از عضويت جمهوري اسلامي ايران به سازمان همکاري شانگهاي حمايت کرده و اميدوار است که اين کشور، بعنوان يک کشور مطرح منطقه‌اي، وزنه‌اي براي اين سازمان در عرصه بين‌المللي باشد. کشورهاي عضو سازمان همکاري شانگهاي بطور مرتب بيانيه‌هاي مشترکي را منتشر مي‌کنند که تنظيم کننده اکثر آنها مقامات مسکو هستند. در همين راستا، اين طرف روسي بود که در جريان نشست ماه جولاي (خرداد ماه) شوراي وزراي امور خارجه کشورهاي عضو در دوشنبه بر ضرورت بررسي درخواست ايران براي عضويت در سازمان همکاري شانگهاي اصرار و از اين مسئله دفاع کرد.
“عدلان مارگويف” کارشناس موسسه تحقيقات بين المللي در دانشگاه روابط بين الملل مسکو به اين روزنامه توضيح داده است: «سازمان همکاري شانگهاي، عرصه‌اي بسيار مهم براي بررسي مسائل مختلف منطقه‌اي است و ايران يک قدرت منطقه‌اي است که بررسي موضوعات و مشکلات و يافتن راه حل آنها با اين کشور اهميت زيادي دارد و روسيه نيز بر اين مسئله واقف است. به همين دليل، نشستن جمهوري اسلامي بر کرسي سازمان همکاري شانگهاي و اين کشور را مهمان خطاب نکردن، مهم خواهد بود.»
اين تحليلگر روس يادآور شد: «و در حال حاضر هم براي ايران و هم ديگر اعضاي شانگهاي بسيار مهم است که مشکلات امنيتي در افغانستان و مسائل پيرامون آن مورد بررسي قرار بگيرد. عضويت تمام و کمال تهران در سازمان همکاري شانگهاي اين مسئله را مورد تأکيد قرار خواهد دارد که ايران بخشي از مباحثات مربوط به امنيت منطقه است و سازمان همکاري شانگهاي، عرصه اساسي و مهم براي اين مباحثات است. بدين ترتيب، گسترش اين سازمان با عضويت ايران در آن به نفع همه خواهد بود.»
اين روزنامه در آخر يادآور شده که علاوه بر ايران، سه کشور ديگر: افغانستان، بلاروس و مغولستان نيز خواستار پيوستن به سازمان همکاري شانگهاي هستند. ضمن اينکه اين سازمان داراي ۶ شريک در زمينه گفتگو است: جمهوري آذربايجان، ارمنستان، کلمبيا، نپال، ترکيه و سري‌لانکا. و ۱۲ کشور، از جمله عراق، بحرين، قطر و امارات متحده عربي هم ادعاي عضويت ناظري در سازمان همکاري شانگهاي دارند.
