یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که استفاده از رمزارز بیت‌کوین در افغانستان از سال گذشته و در میان بحران اقتصادی ناشی از تصرف این کشور به دست طالبان، به‌شدت افزایش یافته است.
در شاخص جهانی استفاده از رمزارزهای جهانی سال ۲۰۲۱ «چِين آنالیسِس» (Chainalysis 2021 Global Crypto Adoption Index) افغانستان بیستمین کشور از ۱۵۴ کشور جهان بوده که از رمزارز استفاده کرده است. این در حالی است که این کشور در سال ۲۰۲۰ به دلیل استفاده ناچیز از رمزارز اصولا در این شاخص بین‌المللی قرار نگرفته است.
در این میان، ویتنام در صدر این جدول است که رمزارز را در میان «مردم عادی» ارزیابی می‌کند. اکنون افغانستان در مقایسه با سایر کشورهای آسیای میانه در صدر این شاخص قرار دارد.
شاخص «چِين آنالیسِس» اعلام کرده است که در مجموع، در طول ۱۲ ماه گذشته استفاده از ارزهای دیجیتال در سطح بین‌المللی ۸۸۰ درصد افزایش یافته است که اقتصادهای نوظهور تا حد زیادی عامل پیشروی آن بوده‌اند.
به گفته بلاگی که جزئيات این گزارش را منتشر کرده است، «داده‌های ما نشان می‌دهد که شهروندان کشورهای بیشتری در جهان به دنیای رمزارز وارد شده‌اند یا افزایش میزان استفاده از آن را شاهدند. بسیاری از بازارهای در حال توسعه جهان با افت ارزش برابری پول رو‌به‌رو هستند که مردم را به خرید رمزارز در پلتفرم‌های همتا به همتا (گونه‌ای از معماری شبکه‌های رایانه‌ای)(peer-to-peer-P2P) برای حفظ ارزش پس‌اندازهایشان ترغیب می‌کند. دیگر فعالان در این زمینه از رمزارز برای تراکنش‌های بین‌المللی فردی یا بازرگانی مثل خرید اقلام یا واردات و فروش اجناس استفاده می‌کنند.»
داده‌های «گوگل ترندز» (Google Trends) نشان می‌دهد که جست‌وجو برای عباراتی چون «بیت‌کوین» و «کریپتو» (رمزارز) در سال گذشته به‌شدت افزایش یافته است.
سقوط اخیر دولت افغانستان به‌دست طالبان که به تعطیلی بانک‌ها، کمبود پول در گردش و تعلیق تراکنش‌های بین المللی از طریق نهادهای مالی معظم از جمله وسترن یونیون و مانی‌گرَم انجامید، بسیاری از مردم این کشور را با ورشکستگی مالی رو‌به‌رو کرده است.
به همین گونه، ایالات متحده مبلغ ۹ میلیارد دلار از ذخائر بانک مرکزی را مسدود کرده است و این در حالی است که افت ارزش برابری پول افغانستان، افزایش قیمت کالاهای اساسی و خدمات در افغانستان را سبب شده است.
کارشناسان اقتصادی در مورد تورم پولی شدید و رکود اقتصادی ۲۰ درصدی سال جاری در افغانستان هشدار داده‌اند.
ماهیت رمزارزی مثل بیت‌کوین که در نظارت دولت‌ها و بانک مرکزی‌ها نیست، گزینه‌ای جالب برای شهروندان افغان است که می‌خواهند پس‌اندازهای خود را حفظ یا وجوه خود را به خارج منتقل کنند. سقف مشخص عرضه بیت‌کوین -تنها تعداد ۲۱ میلیون بیت‌کوین در جهان وجود دارد- به آن ماهیتی ضد تورمی داده است.
برخی از طرفدران رمزارز در افغانستان با هدف حصول اطمینان از حق حاکمیت کشور حتی ایجاد یک «استاندارد برای بیت‌کوین» (گزینه‌ای دیگر بر پول‌های دارای پشتوانه و تحت نظارت بانک‌های مرکزی) را خواهان شده‌اند.
جینی گَک که در فضای مجازی به عنوان «بی‌بی جینی» شناخته می‌شود، در صفحه فیس‌بوکی که در سال ۲۰۱۸ باز کرد، به گسترش آگاهی در مورد رمزارز و استفاده از آن پرداخت. او پس از به قدرت رسیدن طالبان، در توییتی نوشت: «امارت اسلامی افغانستان باید به منظور (دستیابی) به حق حاکمیتی حقیقی از پیوستن به سازمان ملل متحد خودداری کند و به نمایندگی‌های آن اجازه فعالیت در کشورش را ندهد؛ هرگز وام نگیرد و استاندارد بیت‌کوین را در پیش بگیرد.»
