به گزارش CNN فارسی، بازار خودرو ایران در مقایسه با بازار سایر کشورها تفاوت زیادی دارد. مثلا در کشور ما، قیمت محصولات داخلی به روش دستوری تعیین می‌شود و همچنین روی بهای فروش محصولات خارجی نیز هیچ نظارتی وجود ندارد. علاوه بر این معیارهای تعیین قیمت محصولات دست دوم نیز در کشور ما نسبت به سایر کشورها متفاوت است.
مشتریان همواره اشتیاق زیادی از خود برای خرید یک اتومبیل کارکرده نشان می‌دهند. یک اتومبیل دست دوم که از لحاظ ظاهری و فنی ایراد خاصی ندارد و حتی می‌توان به آن به چشم یک خودرو صفر نگاه کرد، از نظر قیمتی ارزان‌تر از مدل صفر کیلومتر است. این اصلی‌ترین دلیل اشتیاق مشتریان به خودرو کارکرده است.
اما از سوی دیگر، مشتریان به منظور خرید همین اتومبیل‌ها که در شرایط کنونی گزینه محبوب محسوب می‌شوند نیز بسیار محتاط و حساس رفتار می‌کنند. طبیعتا کشوری که در زمینه قیمت‌گذاری با چالش‌های بسیاری مواجه است، معیار دقیقی نیز به منظور تعیین قیمت یک اتومبیل دست دوم ندارد. اگرچه کارشناسان قضایی معیارهای ویژه‌ای برای این کار دارند، اما در بازار هیچ توجهی به این معیارها نمی‌شود.
رنگ شدگی بدنه اصلی‌ترین دلیل افت قیمت خودرو در ایران
اصلی‌ترین شاخصه‌ای که باعث می‌شود یک خودرو کارکرده در بازار کشور ما افت قیمت را تجربه کند، بحث رنگ شدگی بدنه است. این مسئله ریشه در سال‌ها قبل و ورود نخستین اتومبیل خارجی به بازار کشور ما دارد. در آن زمان، شرکت‌های خودروسازی برای منتقل کردن خودروهای وارداتی به شهرهای بزرگ مجبور بودند از طریق بنادر شمالی و جنوبی اقدام کنند. اما این کار به دلایل مختلفی بسیار خطرناک بود.
اول این که در آن زمان خبری از خودروبر مطمئن و استاندارد نبود و در صورتی هم که شرکتی قادر به تهیه آن بود باید برای حمل و نقل هزینه زیادی را پرداخت می‌کرد. به همین خاطر اکثر این شرکت‌ها افرادی را استخدام می‌کردند که خودرو را از بندر به نمایندگی برسانند. افراد در این مسیر با مشکلات متعددی مواجه می‌شدند. مثلا با خودرویی که مسئولیت حمل و نقل آن را بر عهده گرفته بودند تصادف می‌کردند و واژگون می‌شدند. اما فروشندگان که تمام پول محصول را پیشاپیش از خریدار گرفته بودند برای ارسال مجدد فرصتی نداشتند. به همین دلیل تصمیم می‌گرفتند تا اتومبیل مذکور را ترمیم کنند. عبارت چپی ریشه در همین موضوع دارد.
فروشندگان برای سال‌های زیادی دست به انجام این کار زدند، اما بعضی اوقات خریدار متوجه قضیه می‌شد. زیرا خریدار محصول تحویل گرفته را در اختیار یک تعمیرکار ماهر قرار میداد و پی می‌برد که اتومبیل تصادف کرده و رنگ شده است. این داستان همچنان نیز ادامه دارد. برخی از افراد سودجو ماشین را به تمیزترین حالت ممکن رنگ می‌زنند و حتی شاسی آن را جوش می‌زنند. تکرار این مسئله باعث شده است خریدار بسیار حساس شود و حتی به کوچک‌ترین رنگ شدگی نیز واکنش جدی نشان دهد.
این وسواس تا جایی ادامه پیدا می‌کند که حتی برخی از مشتریان ترجیح می‌دهند به سراغ خرید یک اتومبیل رنگ پریده و آفتاب سوخته بروند تا یک اتومبیلی که بدنه آن به منظور زیبایی رنگ شده است. حتی برخی از خریداران با توجه بیش از حد به این موضوع، مشکلات جدی موتوری را از خاطر برده و پس از مدتی با یک مشکل عظیم مواجه می‌شوند.
خریداران ایرانی برای خرید اتومبیل کارکرده چه معیارهایی دارند؟
آپشن یکی دیگر از شاخصه‌های مهم در تعیین قیمت یک اتومبیل کارکرده است. خریداران ایرانی معمولا ترجیح می‌دهند به سراغ خرید اتومبیلی بروند که سانروف داشته باشد. این آپشن حتی در خودروهای لوکس نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. علاوه بر این مشتریان ایرانی اتومبیل‌هایی که ۴ کلید بوده و مجهز به پارک خودکار و یا ۴ دوربین هستند را نیز بیشتر مورد توجه قرار می‌دهند.
از این رو اتومبیل‌های کارکرده چینی که به امکانات متنوعی مجهز هستند در مقایسه با اتومبیل‌های اروپایی که کیفیت بالاتری دارند، اما از نظر آپشن حرف زیادی برای گفتن ندارند، با استقبال گرم‌تری مواجه می‌شوند.
یکی دیگر از اصلی‌ترین فاکتورهایی که منجر به افت قیمت خودروهای دست دوم در بازار ایران می‌شود، کیلومتر کارکرد است. مشتریان ایرانی خودرویی که کارکرد کمتری داشته باشد را به خودرویی که بیشتر راه رفته باشد ترجیح می‌دهند. مثلا از بین دو اتومبیل هم سال و هم‌مدل که یکی ۱۵۰ هزار کیلومتر و دیگری ۳۰ هزار کیلومتر راه رفته باشد، قطعا انتخاب یک مشتری ایرانی اتومبیل کم‌کارتر است.
یکی دیگر از موارد مهم، سال ساخت است. در بازار ما، اتومبیل‌هایی که جدیدتر باشند به اتومبیل‌های قدیمی‌تر ترجیح داده می‌شوند. در این مورد سلامت فنی نیز باید مورد توجه قرار گیرد که متأسفانه بسیار کم به آن توجه می‌شود. مثلا اکثر مشتریان ایرانی برای خرید به سراغ خودرو جدیدتر با مشکلات بیشتر می‌روند تا یک مدل قدیمی سالم و بدون مشکل.
کیفیت لاستیک یکی دیگر از معیارهای مشتریان ایرانی برای تعیین قیمت یک خودرو است. خریداران ایرانی به وضعیت آج لاستیک توجه ویژه‌ای می‌کنند. این در صورتی است که فروشنده می‌تواند با پرداخت مبلغی در حدود ۸ میلیون تومان، ۴ عدد لاستیک سلامت تهیه کند و بیش از دو برابر سود کند. زیرا مشتری تنها به تمیزی لاستیک توجه می‌کند و نسبت به سلامت سیستم ترمز و انتقال قدرت بی‌توجه است.
مشتریان خارجی برای خرید خودرو دست دوم چه معیارهایی دارند؟
معیارهای مشتریان خارجی برای تعیین قیمت خودرو کارکرده با معیارهای مشتریان ایرانی بسیار متفاوت است. کشورهای خارجی که دارای بزرگ‌ترین خودروسازان هستند، به منظور تعیین افت قیمت اتومبیل‌های دست دوم فاکتورهایی دارند که در کشور ما به آن‌ها توجهی نمی‌شود.
مثلا مشتریان خارجی برای خرید یک اتومبیل دست دوم به این موضوع که خودرو از نظر آلایندگی چه رتبه‌ای را دریافت کرده است، توجه ویژه‌ای می‌کنند. زیرا یکی از فاکتورهای محاسبه مالیات سالانه خودرو در این کشورها، تفاوت میزان آلایندگی نسبت به استاندارد روز است. معروف‌ترین استاندارد آلایندگی دنیا توسط اتحادیه اروپا تدوین شده است. این استاندارد در کشور ما نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. هم‌اکنون تمام کشورهای دنیا استاندارد یورو ۶ را معیار خود قرار می‌دهند. این در صورتی است که در سال ۲۰۲۵ استاندارد یورو ۷ الگوی جهانی خواهد شد. اتومبیل‌های دست دومی که استانداردی پایین‌تر از یورو ۶ داشته باشند، کاهش قیمت بیشتری را در زمان فروش تجربه خواهند کرد.
علاوه بر میزان آلایندگی، مشتریان خارجی به موارد دیگری نظیر میانگین مصرف، استفاده از قطعات بازیافتی و همچنین آسیب‌هایی که در نتیجه ساخت یک خودرو به طبیعت وارد می‌شود نیز توجه ویژه‌ای می‌کنند.
یکی دیگر از شاخصه‌های مهم برای تعیین قیمت خودروهای دست دوم در بازار کشورهای خارجی، خدمات پس از فروش و گستردگی نمایندگی‌ها است. مثلا اتومبیلی که در یک شهر اروپایی یا آمریکایی، نمایندگی مجاز تعمیر یا ارائه لوازم یدکی ندارد، نسبت به اتومبیل‌های هم‌رده که دارای این موارد هستند ارزان‌تر قیمت‌گذاری می‌شود.
یکی دیگر از عوامل مؤثر روی افت قیمت خودروهای دست دوم خارجی، فراخوان خودروسازان به دلیل نقص فنی است. شاید به نظر برسد که فراخوان‌های متعدد توسط یک شرکت به منظور مراجعه خودروها برای برطرف کردن نقص فنی، منجر به افت قیمت بیشتر خودروها خواهد شد. اما در واقع، این موضوع نشان می‌دهد که این شرکت‌ها اهمیت بیشتری به مشتریان خود می‌دهند.
تیراژ تولید نیز از جمله دیگر عوامل تأثیرگذار است. مثلا محصولاتی که تعداد زیادی از آن‌ها به بازار عرضه می‌شود نسبت به محصولاتی که بازار پذیرای تعداد اندکی از آن‌ها است، افت قیمت بیشتری را تجربه می‌کنند.
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار روی افت قیمت خودرو کارکرده، انتشار گزارش‌های مربوط به رضایت‌مندی مشتریان است. این آمارها که معمولا توسط مؤسسه‌های معتبر و پس از نظرسنجی از هزاران مالک خودرو انجام می‌شود، در بردارنده فاکتورهای زیادی از جمله لذت رانندگی، هزینه‌های نگهداری، دوام، میزان خرابی، مصرف سوخت و کیفیت است. اتومبیل‌هایی که در این گزارش‌ها موفق به دریافت امتیاز بالایی می‌شوند افت قیمت کمتری را تجربه می‌کنند.
برای نتیجه‌گیری می‌توان عنوان کرد که میزان افت قیمت خودرو در بازار کشورهای خارجی با مشتری‌مداری ارتباط مستقیمی دارد. زیرا تمام خودروهایی که روانه بازار این کشورها می‌شوند با کیفیت هستند. تنها مسئله‌ای که باقی می‌ماند، خدمات پس از فروشی است که شرکت سازنده ارائه می‌دهد.
