به گزارش CNN فارسي ، این هواپیماها و بالگردها در روز فروپاشی دولت پیشین افغانستان وارد قلمرو ازبکستان شدند.
ایرگاشف گفت ایالات متحده آمریکا مالک هواپیماها و بالگردهای منتقل شده به ازبکستان است و دولت آمریکا تصمیم می‌گیرد که با آنان چه کند.
پس از فاش شدن خبر فرار اشرف غنی، ده‌ها خلبان نیروی هوایی افغانستان همراه با خانواده‌هایشان با ۶۴ فروند هواپیما و بالگرد نظامی به سمت ازبکستان و تاجیکستان پرواز کردند. از این میان ۴۶ فروند هواپیما و بالگرد در ازبکستان و ۱۸ فروند دیگر در تاجیکستان فرود آمدند.
امرالله صالح، معاون رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان در حساب توییتری خود از دولت ازبکستان بابت پس ندادن هلی‌کوپترهای افغانستان به طالبان تشکر کرد و نوشت: طالبان از این امکانات برای تحکیم حکومت ترور، خشونت و سرکوب مردم افغانستان استفاده خواهند کرد.
دولت تاجیکستان تاکنون در مورد بالگردهای نظامی دولت پیشین افغانستان ازجمله چند فروند بلک هاوک (Black Hawk) که در آن کشور نگهداری می‌شوند، اظهار نظر نکرده است.
ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع گروه طالبان، در ماه ژانویه به دولت‌های ازبکستان و تاجیکستان هشدار داد که صبر طالبان را آزمایش نکنند و بالگردها و هواپیماهای نظامی را به این گروه تحویل دهند.
ملا یعقوب تهدید کرد که طالبان اگر مجبور شوند به اقدام مشابه علیه تاجیکستان و ازبکستان دست خواهند زد.
با این حال عصمت‌الله ایرگاشف گفت تصمیم ازبکستان در مورد هواپیماها و بالگردهای دولت پیشین افغانستان به طالبان نیز ابلاغ شده است.
او افزود: «دولت ایالات متحده هزینه آن‌ها را پرداخت کرده است. آمریکا از دولت قبلی افغانستان حمایت مالی کرد؛ بنابراین، ما معتقدیم که این کاملا به واشینگتن بستگی دارد که چگونه با آن‌ها برخورد کند.»
نماینده ویژه دولت ازبکستان در امور افغانستان افزود که دولت ازبکستان هواپیماها و بالگردهای دولت پیشین افغانستان را با توافق ایالات متحده نگه‌داشته است و طالبان نیز این مسئله را می‌دانند.
در همین حال مقام‌های دفاعی ایالات متحده آمریکا نیز گفتند دولت‌های ازبکستان و تاجیکستان هیچ برنامه‌ای برای واگذاری هواپیماها و بالگردهای دولت پیشین افغانستان به طالبان ندارند.
سرگرد راب لودویک، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفت هواپیماها و بالگردهای دولت پیشین افغانستان، موضوع تعامل امنیتی منطقه‌ای با دولت‌های ازبکستان و تاجیکستان است.
به گفته سخنگوی وزارت دفاع آمریکا روز ۲۱ اوت ۲۰۲۱ و در جریان فروپاشی دولت پیشین افغانستان، ۴۶ هواپیما و بالگرد در ازبکستان و ۱۸ هواپیما و بالگرد در تاجیکستان فرود آمدند و اکنون در آن کشورها نگهداری می‌شوند.
هواپیماهای نظامی دولت پیشین افغانستان که در ازبکستان و تاجیکستان نگهداری می‌شوند شامل PC-12، C-208، AC-208 و A-29 و بالگردها شامل Mi-17 UH-60 است.
