در خاورمیانه کمتر کشوری است که تکلیف سیاست و دولت در آن از طریق صندوق رای تعیین شود. عراق یکی از این معدود کشورها است که با تمام کمی‌ها و کاستی‌ها یکشنبه هفته گذشته نشان داد که می‌تواند انتخاباتی کم و بیش آزاد و منصفانه برگزار کند که توسط ناظرین بین‌الملی و سازمان ملل تایید شد و کم‌خشونت‌ترین انتخابات از سال ۲۰۰۳ تا کنون بود. در روزهای منتهی به انتخابات اما بسیاری عراقی‌ها و ناظرینِ علاقمند به دموکراسی شور و شوق چندانی برای این انتخابات نداشتند چرا که حدس می‌زدند میزان مشارکت مثل انتخابات قبلی در سال ۲۰۱۸ پایین باشد؛ جایی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد. نتایج اولیه نشان می‌دهد که این حدس درست بود. خیلی از همان جوان‌هایی که در جنبش اکتبر ۲۰۱۹ علیه حضور حکومت ایران در کشورشان و فسادِ سیاسی و اقتصادی نظام قومی-مذهبی حاکم به میدان آمدند در انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ انگیزه‌ای برای رای دادن نمی‌یافتند چرا که گروه‌های در صحنه همان چهره‌های آشنای سیاست عراق بودند—به جز استثنایی مهم که در پایین به آن می‌پردازیم.
این متاسفانه از تناقض‌های بسیاری جنبش‌های جوان‌محور و آزادی‌خواه سال‌های اخیر در خاورمیانه و سایر نقاط است؛ اینان حتی در شرایطی که امکان شرکت انتخاباتی وجود دارد موفق به برساختن نهادهای پایدار و گزینه‌های سیاسی نمی‌شوند تا آن‌چه در خیابان تقاضا می‌کنند نتواند به واقعیت ترجمه شود. اما نتایج انتخابات ۱۰ اکتبر نشان داد که مردم عراق در همان سطح محدودی که به میدان آمدند به نوعی در جهت آرمان‌های اصلی جنبش ۲۰۱۹ حرکت می‌کنند: کاهش قدرت حکومت ایران و شبه‌نظامیان شیعه تحت امر آن در عراق؛ و ساختن دولتی غیرفاسد و کارآمد.
بزرگترین برنده انتخابات به روشنی مقتدی صدر، روحانی پوپولیست (عوامگرا) ۴۷ ساله، است که بین بسیاری شیعیان جوان بغداد بخاطر نترس بودنش و مخالفتش با زعمای سیاسی عراق محبوب است. رمز محبوبیت صدر دقیقا در همان است که نشان داده از آیت‌الله خامنه‌ای، که زمانی در قم نزد او درس می‌خواند، حرف‌شنوی ندارد. صدر در انتخابات قبلی در ائتلاف با حزب کمونیست عراق (که امسال در انتخابات شرکت نکرد) بیش از ۵۰ کرسی گرفته بود اما این‌بار در ائتلافی جدید کرسی‌های خود را به حداقل ۷۲ رساند که البته در مجلس ۳۲۹ نماینده‌ای به هیچ وجه برای اکثریت کافی نیست اما بهرحال او را در صدر قوی‌ترین بلوک می‌نشاند. ائتلاف «دولت قانونِ» نوری مالکی که به نسبت صدر به ایران نزدیک‌تر است هم موفق شد کرسی‌های خود را از ۲۵ به ۳۵ برساند. اما فاجعه طرفداران جمهوری اسلامی این است که ائتلاف «فتح» که متشکل از نیروهای «حشد شعبی» است که امیدوار به پیروزی قاطع بودند با سقوطی شدید مواجه شد. کرسی‌های این حزب از ۴۸ به نظر به ۱۷ رسیده‌اند (البته از پنج کرسی ویژه مسیحی‌ها نیز احتمالا چهار کرسی به «تیپ بابل» می‌رسد که بخشی از حشد شعبی است و در نتیجه «فتح» مجموعا ۲۱ کرسی خواهد داشت.)
این رای مشخص و آشکار شیعیان عراق (که با ۶۵ درصد اکثریت کشور را تشکیل می‌دهند) به خواست کاهش قدرت جمهوری اسلامی در کشورشان است. این نتایج البته باعث شده سیاستمداران طرفدار جمهوری اسلامی در عراق بلوا به پا کنند. تعجبی هم نیست چرا که همان‌ها بود که در روزهای منتهی به انتخابات مدام کری می‌خواندند و ادعای پیروزی می‌کردند. حالا اما در ساعت شکست هادی عامری، رئیس فتح، جانشین رئیس حشد الشعبی و یار غار قاسم سلیمانی، مدعی شده که «ما این نتایج تقلبی را به هیچ قیمتی نمی‌پذیریم.» از آن طرف ابو علی العسکری، سخنگوی کتائب حزب‌الله (گروهی که سلیمانی شخصا در تشکیلش نقش داشت) گفته: «این بزرگترین کلاهی است که در تاریخ معاصر سر مردم عراق گذاشته‌اند. هدف اصلی هم ضربه زدن به برادران حشد شعبی بوده است.»
ضربه حتی بزرگ‌تر به منافع حکومت ایران و مخالفین استقلال و دموکراسی در عراق را اما در رای مردم استان‌های کوچک‌تر شیعه‌نشین در جنوب کشور همچون استان ذی‌قار دیدیم، جایی که مرکزش، ناصریه، از مراکز اصلی جنبش ۲۰۱۹ بود و بسیاری از جوانانش به دست نیروهای هم‌پیمان با جمهوری اسلامی کشته شدند. در ذی‌قار بود که طرفداران جنبش ۲۰۱۹ توانستند بر روحیه بدبینانه حاکم بر سایر نقاط فائق بیایند و وسیعا در انتخابات شرکت کنند. «ائتلاف امتداد» تحت رهبری علا الرکابی که آن‌ها تحت لوای آن به میدان آمدند حداقل ۱۰ کرسی کسب کرده است: پنج کرسی در ذی‌قار و پنج کرسی در سایر استان‌های جنوبی.
