شواهد محکمی که نشان دهنده نقش داشتن ایران در حادثه ۱۱ سپتامبر است

جرج دبلیو بوش، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، در سال ۲۰۰۲ کمیسیونی برای تحقیق درباره حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر تشکیل داد، که ریاست آن به توماس کین، فرماندار جمهوری‌خواه اسبق نیوجرسی، و لی همیلتون، نماینده دموکرات اسبق کنگره از ایندیانا رسید. گزارش این کمیسیون پس از مصاحبه با شخصیت‌های کلیدی، و بررسی تمام اسناد و شواهد موجود، در ۲۲ ژوئيه ۲۰۰۴ منتشر شد.
توماس کین، که در هنگام نگارش این گزارش رئیس «دانشگاه درو» در نیوجرسی بود، و اکنون رئیس هیئت مدیره «کمپانی کارنگی نیویورک» است، اخیرا در مصاحبه‌ای با روزنامه بریتانیایی «گاردین» به مناسبت بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، تاکید کرده بر خلاف تصور عمومی در آمریکا، شواهد و اسناد به نقش داشتن پادشاهی عربی سعودی در این حادثه گواهی نمی‌دهند.
خانواده‌های قربانیان این حملات مدتهاست خواستار انتشار نتایج تحقیقات پلیس فدرال آمریکا «اِف.بی.آی» درباره مشارکت احتمالی سعودی در این حملات هستند. پانزده نفر از نوزده هواپیماربا شهروندان سعودی بودند، اما این کشور هرگونه دخالت در حملات تروریستی را رد می‌کند، و به شکایت خانواده‌های قربانیان از خود در دادگاه فدرال نیویورک معترض است.
کین در این باره به «گاردین» گفت که به نظر او سه‌چهارم اسنادی که طی بیست سال گذشته «طبقه‌بندی» شده‌اند، می‌توانند بدون ایجاد هیچ مشکل امنیتی در اختیار عموم قرار گیرند. هفته گذشته جو بایدن، ریاست‌جمهوری آمریکا بالاخره در برابر فشارها سر فرود آورد، و دستور داد اسناد اف.بی‌.آی درباره پرونده ۱۱ سپتامبر را از طبقه‌بندی خارج کنند.
گزارش سال ۲۰۰۴ کمیسیون یازده سپتامبر «هیچ مدرکی مبنی بر اینکه دولت سعودی به عنوان یک نهاد، یا مقامات ارشد سعودی به طور انفرادی از القاعده پشتیبانی مالی کرده‌اند» پیدا نکرد. کین در گفتگو با «گاردین» تاکید کرد: «در تمام اسنادی که بررسی کردم، شامل اسنادی که خانواده‌های قربانیان اکنون می‌خواهند در اختیار عموم قرار گیرد، هیچ چیزی پیدا نکردم که نشان‌دهنده دخالت مقامات دولتی سعودی باشد.»
رئیس کمیسیون یازده سپتامبر افزود: «حالا آیا اینکه شهروندان سعودی در مقطعی در این قضیه دخیل بوده‌اند یا نه، آن حرف دیگری است. من به خانواده‌های قربانیان نزدیک هستم و با آنها روابط خوبی دارم، ولی راستش را بگویم، گمان نمی‌کنم آنها چیزی عایدشان بشود. اطلاعاتی که من پیدا کردم، بیشتر به دخالت احتمالی ایران تا سعودی گواهی می‌دهد.»

استقبال سعودی از انتشار اسناد

گفتنی است سفارت پادشاهی عربی سعودی در ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه ۸ سپتامبر ۲۰۲۱ اعلام کرد ریاض از انتشار اسناد محرمانه مربوط به حملات تروریستی۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ استقبال می‌کند.
این سفارت با انتشار بیانیه‌ای خواستار افشای مستمر کلیه اسناد مربوط به این حملات طی بیست سال گذشته شد. در این بیانیه آمده که پادشاهی عربی سعودی همواره خواستار شفافیت در مورد فاجعه ۱۱ سپتامبر شده است و می‌افزاید: «همانطور که طبق تحقیقات قبلی، از جمله در کمیسیون ۱۱ سپتامبر و انتشار گزارش موسوم به “۲۸ صفحه‌ای” ثابت کرد، هیچ مدرکی نشان بر اینکه دولت پادشاهی عربی سعودی یا هر یک از مقامات این کشور از حملات تروریستی اطلاع قبلی داشته یا به هر نحوی در برنامه‌ریزی یا اجرای آنها مشارکت داشته اند، وجود ندارد».

ایران پناهگاه القاعده

در این رابطه مایک پمپئو، وزیرخارجه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، نیز پیشتر در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱ حکومت ایران را به کمک به سازمان القاعده و نقش داشتن در حملات تروریستی سپتامبر ۲۰۰۱ متهم کرده بود. به گفته وی، ایران به نیروهای القاعده اجازه داد آزادانه با خارج در ارتباط بوده و در خاک ایران آزادانه رفت و آمد کنند. او در آن زمان همچنین ایران را «افغانستانِ جدیدِ القاعده» نامید.

پمپئو با اشاره به کشته شدن ابومحمد المصری، نفر دوم القاعده که پارسال در منطقه پاسداران تهران کشته شد، گفت که ایران به پناهگاه امنی برای القاعده تبدیل شده است.
روزنامه نیویورک تایمز در ماه نوامبر ۲۰۲۰ گزارش داد که ابومحمد المصری، از فرماندهان بارز القاعده و متهم اصلی برنامه‌ریزی بمب‌گذاری دو سفارت آمریکا در آفریقا در سال ۱۹۹۸، به دست ماموران اسرائیلی در تهران کشته شد. پیش از آن ایران مدعی شده بود که کسی از «تروریست‌ها» در خاک این کشور حضور ندارد.

اذعان مقام ایرانی

این در حالی است که محمد جواد لاریجانی ۳۰ می ۲۰۱۸ در گفتگوی اختصاصی با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران جزئیات رابطه این کشور با سازمان القاعده و کنترل رفت و آمد اعضای این سازمان و به ویژه عاملان حملات یازده سپتامبر و همچنین حضور افراد القاعده در ایران را فاش کرده بود.
لاریجانی که در آن زمان معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه بود، گفت: «گزارش کمیسیون یازده سپتامبر که یک گزارش تفصیلی است و شخصیت‌هایی مثل لی همیلتون و امثال این‌ها ریاست این کمیسیون را بر عهده داشتند، در صفحات فکر کنم ۲۴۰ یا ۲۴۱ این گزارش، دو یا سه صفحه راجع به ایران است. یک سوال مطرح کردند که ایران در این قضایا چه نقشی می‌توانسته داشته باشد؟ مجموعه گزارش‌هایی بود که این عناصر القاعده که از عربستان [پادشاهی عربی سعودی] که می‌خواستند بروند افغانستان یا جای دیگری، این‌ها با پروازها یا زمینی می‌آمدند، دم مرز تقاضا می‌کردند که شما مهرتان را توی پاسپورت ما نزنید، چون اگر دولت عربستان بفهمد ما ایران آمدیم، ما را اذیت می‌کند. بعضی از این‌ها را هم دولت ما قبول می‌کرد مهر نزند، چون ترانزیت بودند، دو ساعت بودند بعد رد می‌شدند می‌رفتند ولی اطلاعات آمد و رفت‌شان را داشتند. این رو این‌ها یک جوری گفتند که انگار ایران با القاعده همکاری داشته یا مثلا گفت یک هواپیمایی که داشته از یک جایی عبور می‌کرده، مثلا از یک نقطه‌ای به یک نقطه دیگر در منطقه می‌رفته، ضمن اینکه این خلبان عملیات در آن بوده، یک فرمانده ارتش حزب‌الله هم در یک صندلی دیگر نشسته بود. حالا مجموعه این‌ها را سر هم کرده بودند که آیا ایران مستقیما یا از طریق حزب‌الله لبنان با القاعده در این زمینه همکاری کرده یا نه؟ خود جمع‌بندی کمیسیون به طور کلی این است که القاعده به طور کلی دشمن درجه یک ایران بوده…»
در همان زمان وزارت امور خارجه آمریکا تاکید کرد که سخنان لاریجانی اعترافی از سوی این کشور مبنی بر تسهیل سفر عاملان حملات ۱۱ سپتامبر و دست داشتن در این حملات است.
وبگاه آمریکایی «واشینگتن فری بیکن» سه‌شنبه ۱۲ مه ۲۰۱۸ به نقل از یک مقام مسئول در وزارت امور خارجه آمریکا نوشت که سخنان جواد لاریجانی «اعترافی به آن چیزی است که از مدت‌ها پیش دولت‌های مختلف آمریکا درباره کمک ایران به عاملان حملات ۱۱ سپتامبر از گروه القاعده و تسهیل عبورشان از خاورمیانه تاکید کرده‌اند.»