رضا فاطمی امین، وزیر صمت کشور تا پیش از این اعلام کرده بود که به دنبال آن است تا بتواند با یک برنامه‌ریزی منظم سه میلیون دستگاه خودرو در داخل کشور به تولید برساند و علاوه بر این کاهش ۲۰ درصدی در بهای تمام شده خودرو ایجاد کند و به دنبال این قضیه با کشورهایی از جمله پاکستان، لبنان، عراق و سوریه برای صادرات اتومبیل ایرانی مذاکره کند.
در ابتدای این برنامه کشور عراق طرف مذاکره برای ورود خودروهای ایرانی به کشورش قرار گرفت؛ اما این مذاکره نتیجه‌بخش نبوده و عراق حاضر به ورود خودروهای ایرانی به کشورش نشده، چرا که معتقد است خودروهای ایرانی مطابق با استانداردهای روز دنیا ساخته نشده‌اند.
این در صورتی است که مطابق با تازه‌ترین اظهارات غلامرضا شریعتی، رئیس سازمان ملی استاندارد، تولید تمام خودروهای داخلی با توجه به قوانین ۸۵ گانه اروپا صورت می‌گیرد؛ اما با این وجود عراقی‌ها توجه ویژه‌ای به آلایندگی و ایمنی دارند، زیرا مبنای اصلی آن‌ها استانداردهای کشورهای حوزه خلیج‌فارس است. با توجه به این مسئله مشخص می‌شود که تأیید استاندارد شرط ورود خودروهای ایرانی به کشور عراق است.
خودروهای ایرانی در قشر بی‌بضاعت محبوب هستند
سؤال اصلی این است که شرکت‌های خودروسازی داخلی در شرایط کنونی کشور که هزینه‌های تمام شده به دلیل ایجاد مانع توسط غربی‌ها افزایش یافته است آیا می‌توانند کشورهای همسایه را مجاب به خرید خودرو ایرانی کنند و در این صورت صادرات شامل چه خودروهای داخلی خواهد شد؟
مطابق با اظهارات دیاکو افخم، فعال بازار خودرو عراق، خودروهای ایرانی هم‌اکنون در میان اقشار کم‌درآمد عراقی از محبوبیت زیادی برخوردار هستند که علت اصلی این مسئله کم مصرف بودن خودروهای ایرانی است. این در صورتی است که قشر مرفه عراقی به سراغ خرید خودروهای روز و آخرین مدل دنیا می‌روند.
در گذشته کشور عراق پذیرای خودروی پراید بود؛ اما در حال حاضر می‌توان خودروهایی از جمله ساینا و تیبا را که همانند پراید کم مصرف هستند جایگزین آن کرد. لازم به ذکر است که یکی از اصلی‌ترین ملاک‌های عراقی‌ها برای خرید خودرو کم مصرف بودن است. هم‌اکنون در کشور عراق تقاضا برای خرید محصولات نیسان و تویوتا بسیار زیاد است. تویوتا علاوه بر عراق در سایر کشورهای عربی نیز طرفدار زیادی دارد.
دیاکو افخم در ادامه عنوان کرد در گذشته طرفداران خودروهای ایرانی از جمله پراید در کشور عراق زیاد بود و عراقی‌ها به دلیل کم مصرف بودن این خودرو به آن لقب روزه‌دار را داده بودند. اما عراق سیاست‌های جدیدی را برای واردات خودرو در نظر گرفت و تصمیم گرفت واردات را محدود به استاندارد روز جهانی کند. در حال حاضر کارشناسانی از کشورهای ژاپن، کره و چین به عراق سفر کرده‌اند تا استاندارد کالاهای وارداتی را مورد بررسی قرار داده و درجه‌بندی کنند. در صورتی که شرکت‌های خودروسازی در زمینه صادرات خودرو به موفقیت دست پیدا نکنند، به زودی برای صادرات مواد غذایی نیز با موانع زیادی مواجه خواهیم شد.
ایران باید خودروهای جدید خود را به عراق صادر کند
مطابق با اظهارات برخی از فعالان بازار خودرو، ایران برای جلب رضایت عراقی‌ها باید به سراغ صادرات خودروهای جدیدی نظیر دنا، جک، تیگو، هایما، دیگنیتی، فیدلتی و… برود، چرا که در غیر این صورت قادر به همکاری با عراق نخواهد بود.
افخم در ارتباط با وضعیت کنونی خودروهای ایرانی در بازار عراق نیز عنوان کرد که بازار خودرو عراق به دلیل پرمصرف بودن خودروهای چینی چندان پذیرای آن‌ها نیست و به دلیل گران بودن قیمت بنزین در عراق کسی هم به سراغ خرید این خودروها نمی‌رود. این در صورتی است که خودروهای ایرانی در کشورهای عراق و سوریه طرفداران زیادی دارند؛ اما شرط ورود آن‌ها به کشورهای مذکور از بین بردن مشکلات به واسطه استانداردسازی است.
خودروسازان در سال جاری چه تعداد خودرو صادر کرده‌اند؟
صورت‌های مالی شرکت‌های خودروسازی نشان می‌دهد که تنها ۵۱۴ دستگاه اتومبیل در پنج ماه سال جاری به کشورهای دیگر صادر شده است. گرچه این آمار مشخص می‌سازد که نبست به سال قبل رشد صادرات را تجربه کرده‌ایم؛ اما با این وجود در زمینه صادرات بسیار ضعیف هستیم. آمار گمرک حاکی از آن است که طی سال ۱۳۹۸ میزان قابل توجهی از صادرات خودرو یعنی ۹۰ درصد آن متعلق به اتومبیل ساینا بوده است و خودروهایی نظیر کوییک، پراید و تیبا از شرکت سایپا و همچنین دنا، هایما، پژو پارس، پژو ۲۰۷ و سمند از شرکت ایران خودرو ۱۰ درصد باقی مانده را تشکیل داده‌اند.
تقویت اتومبیل‌های ایرانی اصلی‌ترین شرط صادرات
دبیر پیشین اتاق بازرگانی ایران و عراق در ارتباط با صادرات خودرو به عراق بیان کرد که مواردی نظیر ترمز، میزان سوخت و ایربگ مهم‌ترین شاخصه‌ها برای ورود خودرو به کشور عراق هستند. در صورتی که دولت جدید قصد دارد تا در زمینه صادرات خودرو به موفقیت دست پیدا کند باید کیفیت و ایمنی را با دقت بیشتری مورد توجه قرار دهد.
وی در ادامه عنوان کرد که طی سه سال گذشته خودروهای ایرانی به دلیل وجود سایت خودروی ایرانی در این کشور تولید می‌رسیدند، اما تحریم‌ها باعث شد تا این روند دیگر ادامه پیدا نکند. گذشته از این موضوع به دلیل سیاست‌های جدید عراق و توجه ویژه به استاندارد شروع به کار خط تولید ایرانی در این کشور دور از ذهن به نظر می‌رسد. در حال حاضر تعداد زیادی از شهروندان عراق تمایل به خرید خودرو پراید دارند؛ اما از آنجایی که خط تولید خودرو ایرانی در این کشور تعطیل شده است، شرکت‌های خودروسازی باید به فکر صادرات جدیدترین خودروهای خود به بازار خودرو عراق باشند.
پرفروش‌ترین خودروهای عراق، سوریه، لبنان و پاکستان
مطابق با بررسی‌های صورت گرفته، نیسان فرانتیر پرفروش‌ترین خودرو بازار عراق محسوب می‌شود، با وجود این مسئله ایران در تلاش برای صادرات خودرو به این کشور است که جای تعجب دارد. اتومبیل توسان نیز پرفروش‌ترین خودرو بازار سوریه، لندکروز پرفروش‌ترین بازار خودرو لبنان و همچنین کرولا نیز پرفروش‌ترین خودرو بازار پاکستان به شمار می‌روند. این در صورتی است که پرفروش‌ترین خودرو بازار ایران پراید است که خط تولید آن تعطیل شده و دیگر به بازار کشور عرضه نمی‌شود.
