به گزارش CNN فارسی آکادمی نوبل روز دوشنبه ۴ اکتبر (۱۲ مهر) جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۱ خود را به طور مشترک به دیوید جولیوس و آردم پاتاپوتیان، دو پژوهشگر فعال در زمینه گیرنده‌های سلولی مرتبط با دما و لامسه، اهدا کرد.
بنابر اعلام آکادمی نوبل، پژوهش‌های این دو دانشمند توانسته توضیح دهد که چگونه گرما، سرما و لمس می‌توانند بخش‌هایی سلولی را در دستگاه عصبی ما تحریک و فعال کنند.
دیوید جولیوس، ۶۵ ساله، فیزیولوژیست آمریکایی و استاد دانشگاه کالیفرنیا است که به طور ویژه روی مکانیسم‌های مولکولی لامسه و احساس مرتبط با درد کار می‌کند. او پیشتر جایزه «بریکترو در علوم زیستی» سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داده بود.
آردم پاتاپوتیان ۵۴ ساله نیز بیولوژیست مولکولی لبنانی- آمریکایی و ارمنی‌تبار است که در مؤسسه پژوهشی بزرگ «اسکریپس» در کالیفرنیای ایالات متحده مشغول به کار بر روی گیرنده‌های حسی و دمایی بدن است. غالبا از موسسه اسکریپس با عنوان «مؤثرترین مؤسسه تحقیقاتی جهان» یاد می‌شود.
هرچند جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی معمولا به یافته‌های بنیادین در علوم تعلق می‌گیرد که نتیجه‌بخش بودنشان پس از سال‌های طولانی به اثبات رسیده است. با این حال برخی مواقع تاثیرات عملی دستاوردها نیز در اعطای جوایز موثر بوده است و به همین علت بسیاری تصور می‌کردند جایزه نوبل امسال ممکن است به دانشمندان فعال در زمینه مبارزه با ویروس کرونا و واکسن‌های آن داده شود. امری که سرانجام محقق نشد.
دیوید جولیوس در پژوهش‌های خود در زمینه اعصاب حسی درد در بدن انسان موفق شد با استفاده از ترکیبی موسوم به کپسایسین (Capsaicin) که در فلفل‌های تند موجود است و حس سوزش را القا می‌کند، یک حسگر طبیعی را در پایانه‌های عصبی مستقر در پوست شناسایی کند که نسبت به گرما واکنش نشان می‌دهند. آردم پاتاپوتیان نیز از سلول‌های حساس به فشار استفاده کرد و توانست گروهی از حسگرها را بیابد که نسبت به تحریک پوست واکنش نشان می‌دهند.
دانشمندان پیش از این اطلاع داشتند که دما و فشار گونه‌های مختلفی از عصب‌های موجود در سطح پوست را فعال می‌کنند. با این حال آن‌ها دقیقا نمی‌دانستند کدام مبدل‌های مولکولی هستند که این تکانه‌ها را به پایانه‌های عصبی حسی بدن منتقل می‌کنند و گرما و سرما و لامسه را تبدیل به رخدادی قابل احساس در ما می‌کنند.
کشفیات دیوید جولیوس نشان داد که یک کانال یونی جدید در بدن، متشکل از گروهی از پروتئین‌های تراپوسته‌ای غشای سلول، به نام «TRPV1» در اثر دما فعال می‌شود و یافته‌های آردم پاتاپوتیان ثابت کرد که دو کانال یونی موسوم به «PIEZO1» و «PIEZO2» در درک احساسی ما نقشی اساسی ایفا می‌کنند.
جایزه نوبل پزشکی در سال گذشته میلادی به دلیل کشف ویروس هپاتیت سی (HCV) به دو دانشمند آمریکایی و یک محقق برجسته آمریکایی- بریتانیایی به نام‌های هاروی آلتر، چارلز رایس و مایکل هوتون اهدا شده بود.
روند اعطای جوایز نوبل در طول این هفته ادامه خواهد یافت و برندگان نوبل فیزیک و شیمی به ترتیب روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه اعلام خواهند شد. همچنین جوایز نوبل ادبیات و صلح که به طور سنتی بیش از سایر جوایز نوبل مورد توجه افکار عمومی قرار می‌گیرد، روزهای پنجشنبه و جمعه برندگان خود را خواهند شناخت و پایان بخش فصل نوبل در سال ۲۰۲۱ نیز اهدای جایزه نوبل اقتصادی در روز دوشنبه هفته آینده خواهد بود.
