در هفتههای گذشته، آمارهای گوناگونی از منابع متعدّد درباره حجم و ارزش این سلاحها، شکّ و شبهه زیادی را درباره اهداف آمریکا و خروج شتابزده آن از افغانستان ایجاد کرده است. حتی کاندولیزا ، وزیر خارجه پیشین آمریکا، در اظهار نظری درباره این رویداد گفت که خروج شتابزده آمریکا از این کشور باعث قدرت گرفتن دوباره طالبان شده و اینکه آمریکا باید سالهای سال در آن کشور باقی میماند.
این در حالی است که دولت ترامپ در پیگیری سیاست خروج از افغانستان، گفتوگو با طالبان را آغاز کرد و به تبع آن به طالبان مشروعیت داد و در واقع به این درسِ فراگرفته کشورهای غربی صحّه گذاشت که قدرت نظامی حلّال همه مشکلات نیست.
آنچه مسلم است ارتش افغانستان بیهیچ مقاومت ملموسی از هم پاشید و شبهنظامیان طالبان با تصرف اکثر خاک افغانستان، به یک قدرت نظامی انکارناپذیر بدل شدهاند.
تسلیحات آمریکایی بازمانده
تسلیحات آمریکایی بازمانده در افغانستان را میتوان به دو بخش تقسیم کرد؛ بخش بسیار کوچکی از این تسلیحات متعلق به نیروهای آمریکایی بود که به خاطر ضیق وقت، ارجحیت داشتن تخلیه غیرنظامیان و نظامیان از کابل، و اینکه هزینه ترابری آنها بیشتر از ارزش آنها بود، در فرودگاه این شهر رها شد.
بخش دیگر، که در واقع بزرگترین و مهمترین بخش بود، شامل سلاحهایی میشد که آمریکا در عرض ۲۰ سال حضورش در افغانستان، در راستای برنامههای سازماندهی، آموزش و تسلیح ارتش این کشور، در اختیار یکانهای آن قرار داد.
نیروهای آمریکایی و ناتو، در اوایل ژوئیه با تخلیه پایگاه بگرام و برخی دیگر از مراکز خود، اداره آنها را به ارتش افغانستان واگذار کردند. آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا هم چند هفته قبل از ۳۱ اوت، ضربالاجل خروج از افغانستان، به تدریج پایگاهها و مراکز خود را در افغانستان، از جمله «پایگاه عقاب» که مرکز آموزش نیروهای ضد تروریسم سازمانهای اطلاعاتی افغانستان بود، منهدم کرد.
آمریکا طی دو هفته بیش از ۱۰۰ هزار نفر را از طریق فرودگاه بینالمللی کابل تخلیه کرد. نیروهای آمریکایی قبل از ترک افغانستان چندین هواپیما، خودروی زرهی و سامانههای پدافند هوایی مجهز به تکنولوژی پیشرفته را که نتوانستند با خود از افغانستان خارج کنند، تخریب کردند.
به گفته ژنرال مککنزی، فرمانده سنتکام، ۷۳ فروند هواپیما و بالگرد، ۲۷ خودروی «هاموی»، ۷۰ دستگاه خود روی «اِم رَپ» (مقاوم در مقابل مین و بمبهای کنار جادهای و عملیات کمین، به ارزش هر دستگاه یک میلیون دلار)، و چند سامانه «سی رَم» (سامانه مقابله با حملات توپخانهای، راکتی و خمپارهای) را که برای حفاظت فرودگاه و اطراف آن مستقر کرده بودند، از کار انداختند. سامانه «سی رَم»، روز دوشنبه ۳۰ اوت، یک حمله راکتی شاخه خراسان داعش علیه فرودگاه کابل را خنثی کرد.
آمارهای پراکنده تسلیحات آمریکایی در ارتش افغانستان
در روزهای اخیر آمار و ارقام گوناگون از منابع متنوع برای بازههای زمانی مختلف در رسانههای نوشتاری و اجتماعی درباره این تسلیحات انتشار یافته است. در مجموع آمار جامعی درباره تسلیحات آمریکایی در افغانستان وجود ندارد. از این رو، آمارها و ارقام انتشاریافته با اینکه رگههایی از حقیقت و اطلاعات مفید را در بر دارند، ولی برخی از نکات حیاتی و واقعیتها را عیان نمیکنند.
بر پایه آمار برخی از همین رسانهها و اظهارات سیاستمداران منتقد دولت فعلی آمریکا، «پرزیدنت بایدن سلاحهای کارآمد به ارزش بیش از ۸۰ میلیارد دلار به طالبان هدیه داده است».
برخی از رسانهها از قول مقامهای آمریکایی کل هزینههای نظامی آمریکا برای آموزش و تسلیح ارتش افغانستان را ۸۳ میلیارد دلار گزارش کردهاند.
رویترز در گزارشی آورده است که بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۷، آمریکا سلاحها و تجهیزاتی به ارزش ۲۸ میلیارد دلار به افغانستان واگذار کرد؛ از جمله توپ، راکت، دوربینهای دید در شب، و حتی پهپادهای کوچک برای جمعآوری اطلاعات.