باربارا اسلاوین، رئیس بخش ایران شورای آتلانتیک آمریکا در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا نسبت به مذاکرات هستهای که به زودی در وین میان ایران و قدرتهای جهانی آغاز خواهد شد، چندان خوشبین نیست.
او میگوید: «با توجه به لفاظیهای سخت ایران، انتظارات من در مورد این نشستها بسیار کم است. در حالی که ایران حق دارد از اقدامات دولت قبلی ایالات متحده شکایت کند، اما بدون تمایل به مصالحه در مورد اهداف حداکثری خود، به کاهش تحریمها دست نخواهد یافت. جلسه اول مذاکرات وین احتمالا نتیجه زیاد ملموسی نخواهد داشت و امیدواریم که در آینده، ایران با مذاکرات بیشتر که واقعبینانهتر و مستلزم گفتوگوهای مستقیم با هیئت آمریکایی باشد، موافقت کند.»
تحریمهایی که به خاطر نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم اعمال شده اند
خانم اسلاوین که روزنامهنگاری مشهور در آمریکا و تحلیلگر ارشد شورای آتلانتیک است، در این گفتوگو با ایلنا، شانس بازگشت ایران و آمریکا به برجام را در بهترین حالت ۵۰-۵۰ میداند و در مورد موانع احیای برجام میافزاید: « مذاکرهکنندگان ایرانی خواستار امتیازاتی هستند که هیچ دولت آمریکایی نمیتواند ارائه دهد. برجام یک توافق سیاسی بود که شامل چشمپوشی کاخ سفید از برخی تحریمها علیه ایران میشد، مشروط بر اینکه ایران فعالیتهای هستهای خود را محدود کند و اجازه نظارت سرزده را بدهد. دولت بایدن نمیتواند قول دهد که دولت آینده دیگر از این توافق کنار نخواهد رفت، فقط همانطور که راب مالی در این باره گفت، این دولت دوباره به دلایل دروغین این توافق را ترک نخواهد کرد.»
به اعتقاد اسلاوین، برخی تحریمها علیه ایران به دلیل فعالیتهای غیرهستهای مانند نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم مشمول برجام نمیشوند و باقی خواهند ماند.
سه شرط غیرواقعبینانه ایران
سعید خطیب زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی چند روز پیش سه شرط برای بازگشت آمریکا به برجام را اعلام کرد: آمریکا باید مقصر بودن خود در ترک برجام را بپذیرد، تحریمها باید یکجا و مؤثر لغو شوند و آمریکا تضمین دهد که هیچ دولت دیگری خروج از برجام را تکرار نکند.
حیدرعلی مسعودی، عضو هیات علمی “دانشگاه شهید بهشتی” و کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با تابناک نظر مشابهی در مورد شروط سهگانه ایران دارد. او میگوید، شرط اول را دولت بایدن پیشاپیش به آن اذعان کرده است و ترک برجام از سوی دولت دونالد ترامپ را خطا دانسته است.
مسعودی در مورد شرط دوم میپرسد، بحث بر سر کدام تحریمهاست؟ «همه بحث مذاکرات احیای برجام و شش دور مذاکره این بود که کدام تحریمها قابل لغو هستند و کدام تحریمها قابل لغو نیستند. اگر منظور ایران از اعلام این موضع، این است که تحریمهای هستهای یکجا برداشته شود، میشود در این باره بحث کرد؛ یعنی تحریمهایی که مطابق با برجام برداشته شده مجددا برداشته شود؛ یعنی عملا میشود تحریمهای در تناقض با برجام. پس این ادبیات هم ادبیات نامفهومی است.»
او میافزاید که با لغو تحریمها نیز همچون گذشته مسئله ایران حل نخواهد شد، زیرا در حالی که ایران مقررات گروه ویژه اقدام مالی در مورد پولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم را امضا نکرده، بعید است که شرکتها و بانکها با ایران همکاری کنند.
این کارشناس ایرانی مسائل آمریکا شرط سوم جمهوری اسلامی را نیز غیرواقعبینانه میداند و میگوید که دولت کنونی آمریکا نمیتواند تضمینی برای دولتهای آینده این کشور بدهد؛ علاوه بر این در هیچ کشوری چنین تضمینی وجود ندارد.
سایت وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که رابرت مالی، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران از روز ۱۱ تا ۲۰ نوامبر (۲۰ تا ۲۹ آبان) به کشورهای امارات متحده عربی، اسرائیل، عربستان سعودی و بحرین سفر می کند.
هدف از این سفر “مشورت با متحدان آمریکا و مشارکت در یک سری تعاملات منطقهای” اعلام شده است. در این بیانیه آمده است: «او [مالی] رویکردهای ما را در باره نگرانی از فعالیتهای بیثبات کننده ایران در منطقه و دور هفتم مذاکرات بازگشت به برجام که به زودی آغاز میشود با متحدان ما هماهنگ خواهد کرد.»
باربارا اسلاوین که با روزنامه واشنگتن پست نیز همکاری دارد به ایلنا میگوید، بایدن میداند که راهی جز دیپلماسی در مورد ایران ندارد: «در طرف ایالات متحده، عزم برای بازگشت به برجام وجود دارد. در صورتی که ایران هم مجدداً به پایبندی خود ادامه دهد، دولت بایدن میداند که هیچ “طرح B” قابل قبولی وجود ندارد و تنها دیپلماسی و رفع تحریمها میتواند منجر به کنترل فعالیتهای هستهای ایران شود و تنها راه برای حل موضوع ایران، دیپلماسی است.»