چگونه مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا میّسر خواهد شد؟
حشمتالله فلاحتپیشه کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی به سمت واقعگرایی در حال حرکت است، گفت: با توجه به اینکه در ابتدای کار این دولت به خصوص در زمینه مذاکرات هستهای، تیم مذاکره کننده به صورت واقع گرایانه در گفتگوهای وین حضور پیدا نکرد، در حال حاضر شاهد هستیم تحت تاثیر عوامل مختلف ایران مواضعی واقعگرایانه اتخاذ کرده است.
وی افزود: سفر ابراهیم رئیسی به روسیه و برخورد غرورآمیز پوتین با وی در این زمینه تاثیر بسیاری گذاشته است، رئیسی در این سفر با نمایی از قدرت مواجه شد و این موضوع نشان داد که این قدرت است که تامین کننده منافع و ضامن رسیدن به اهداف است، نه ژستها و تعارفات دیپلماتیک بنابراین آن چیزی که منافع را تامین میکند، قدرتی است که هر طرف از آن برخوردار است.
فلاحتپیشه اظهار داشت: البته برخورد پوتین به نوعی موضع ایران و آمریکا را برای مذاکره مستقیم تقویت کرده است. همچنین برخورد تیم اروپایی با تیم ایرانی نیز بیتأثیر نبوده، در گفتگوهای پیشین اروپاییها مواضع سختگیرانهتری را نسبت به آمریکا اتخاذ کردهاند، بنابراین در حال حاضر دولت به این درک رسیده که برای تامین منافع خود در برجام باید به سمت مذاکره مستقیم حرکت کند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم با تاکید بر اینکه دو طرف در حال حاضر به این نتیجه رسیدهاند که مذاکره مستقیم را در دستور کار قرار دهند، اضافه کرد: همزمان با این موضوع طرفهای ثالث در مذاکرات شروع به اختلاف افکنی در این رابطه میکنند تا مذاکرات مستقیم بین دو طرف صورت نگیرد، این در حالی است که اگر دو طرف مذاکره مستقیم را در دستور کار قرار دهند، میتوانند اختلافات گذشته را کنار گذاشته و بر مبنای یک دیپلماسی متوازن با یکدیگر به گفتگو بپردازند و این موضوع میتواند آغاز تنش زدایی در سایر حوزهها باشد.
فلاحتپیشه بیان کرد: تبادل وآزادی زندانیان نیز بین دو طرف به نوعی دارای یک جنبه انسانی بسیار قوی است که میتواند به رفع تنش بین دو طرف طرف کمک شایانی کند، اما در این باره باید نقش مخرب عوامل واسطهای را در نظر گرفت، زیرا منافع آنها در این امر نهفته است که بین دو طرف مذاکره مستقیمی انجام نشود، بنابراین آنها اجازه نخواهند داد که دو طرف به راحتی به صورت مستقیم مذاکره کنند، اما با توجه به شرایطی که وجود دارد باید تهران و واشنگتن به این درک برسند که برای تامین منافع خود باید نسبت به این کار اقدام کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا سه نتیجه در پی خواهد داشت، اولین اینکه از گسترش بحران جلوگیری میشود، در وهله دوم بحرانهای مصنوعی که توسط طرفهای ثالث ایجاد شده یا یا اینکه ایجاد خواهد شد جلویش گرفته میشود و در وهله آخر نیز با رسیدن به یک دیپلماسی متعادل دو طرف میتوانند مسائل خود را در مسیر تنش زدایی قرار دهند.
وی با تاکید بر اینکه دو طرف راهی به جزء مذاکره مستقیم ندارند، خاطرنشان کرد: با توجه به اتفاقاتی که رخ داده، برای احیای برجام باید این مسیر طی شود، در این صورت آمریکا و ایران به دوست تبدیل نمیشوند، بلکه میتوانند در فضای تنشزدایی مسائل خود را با گفتگو و مذاکره حل و فصل کرده و از افزایش سطح تنش و منازعه بین دو کشور جلوگیری کنند.
فلاحتپیشه در پاسخ به این سوال که چگونه مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا میّسر خواهد شد، پاسخ داد: اگر ایران به این جمعبندی برسد که از دستاوردهای هستهای تهران در قبال توافق پایدار از بین نخواهد رفت و تحریمها نیز لغو خواهد شد، این گفتگو شکل خواهد گرفت، اما اگر این حس به وجود آید که دستاوردهای هستهای کشورمان با یک توافق ناپایدار از بین خواهد رفت، طبیعتا ًنمیتواند گفتگویی رخ دهد، بنابراین این موضوع به درک دو طرف مربوط میشود و آمریکاییها نیز در این زمینه باید به خوبی جوانب حساس مسئله را در نظر بگیرد و به این درک متقابل برسد که با یک مذاکره متوازن دو طرف میتوانند به اهدافی که از کنار برجام میخواهند، دست پیدا کنند.