به گزارش CNN فارسی، کیوو (Kivu) به عنوان یک دریاچه بسیار زیبا با پوشش گیاهی فراوان شناخته میشود که سالانه میزبان گردشگران زیادی است، اما بسیاری از دانشمندان برای این دریاچه که در بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو قرار دارد لقب دریاچه قاتل را در نظر گرفتند؛ چرا که در اعماق این دریاچه منابع زیادی از گاز متان و دی اکسید کربن کشف شده است. همچنین کیوو در نزدیکی یک آتشفشان فعال قرار دارد و فعالیت آن باعث انفجار این مخزن بزرگ خواهد شد. طبق پیشبینی دانشمندان، شدت انفجار کیوو از چند انفجار هستهای نیز بیشتر خواهد بود.
چرا دریاچه کیوو خطرناک است؟
آتشفشان کوه نیراگونگو طی ماه می ۲۰۲۱ فوران کرد و باعث نگرانی بسیاری از مهندسان و کارکنان نیروگاه شناور دریاچه کیوو شد، اما دلیل نگرانی آنها گدازههای این آتشفشان نبود؛ در واقع آنها از غلظت زیاد گازهای بالقوه انفجاری این دریاچه نگران بودند. این نیروگاه که با نام کیوووات شناخته میشود وظیفه استخراج گازها از کف این دریاچه را بر عهده دارد تا از آنها برای تولید برق استفاده کند.
فرانسوا دارچامبو، مدیر محیط زیست شرکت کیوووات در همین رابطه عنوان کرد فعالیت آتشفشانی به مدت هزاران سال باعث شده تا انباشتهای از متان و دی اکسید کربن در اعماق این دریاچه به وجود آید؛ این حجم از گازها آنچنان زیاد است که اگر طی یک اتفاق آزاد شوند، شدت انفجار آن برابر با چندین انفجار هستهای خواهد بود.
مدیر محیط زیست شرکت کیوووات در ادامه گفتههای خود افزود اگر یک فوران معروف به لیمینیک رخ دهد، حجم عظیمی از گازهای موجود در اعماق منفجر شده و امواج بزرگ انفجار و ابرگاز سمی میتواند جان میلیونها نفر را تهدید کند. وی افزود به همین دلیل محققان برای این دریاچه لقب قاتل را در نظر گرفتند.
علاوه بر کیوو، دو دریاچه نیوس و مونون در شمال غربی کامرون وضعیت مشابهی دارند. البته دریاچههای نیوس و مونون در دهه ۱۹۸۰ به دلیل فورانهای لیمنیک منفجر شدند که فاجعه دریاچه نیوس باعث شد بیش از ۱۷۰۰ نفر به دلیل انتشار گاز سمی دی اکسید کربن جان خود را از دست دهند، اما این فجایع در یک منطقه روستایی اتفاق افتاد، در حالی که اگر چنین اتفاقی در کیوو رخ دهد، جان ۲ میلیون نفر تهدید خواهد شد.
از آنجایی که کیوو در بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو قرار گرفته است، بسیاری از ساکنان این مناطق با ترس انفجار آن مواجهاند. همچنین طی سالهای گذشته خبرهای متعددی از مرگ شناگران این دریاچه نیز منتشر شده و افراد محلی بر این باورند که اگر در آن شنا کنید، توسط گازهای سمی به اعماق دریاچه کشیده خواهید شد.
شرکت کیوووات بر این باور است که این دریاچه با وجود خطرهای احتمالی مزایای زیادی نیز به همراه دارد؛ برای مثال میتوان با استخراج منابع عظیم گازی از اعماق آن به ساکنان این کشورها انرژی ارزان ارائه کرد. گفتنی است تعداد زیادی از لولهها و شناورها برای رسیدن به سکوی شناور کیووات به ارتفاع یک ساختمان چند طبقه در بخش رواندای کیوو قرار دارند. این مرکز، آب اشباع شده با دی اکسید کربن و متان را طی یک فرایند پرسروصدا از حدود ۳۵۰ کیلومتری به سطح دریاچه میآورد. طی این فرایند هنگامی که گازها بالا آمدند، آب و گاز با تغییر فشار از یکدیگر جدا خواهند شد.
Priysham Nundah، مدیر کیوووات با توصیف این پروژه به عنوان چیزی میان نیروگاه حرارتی و انرژی تجدیدپذیر عنوان کرد فرایند استخراج گاز در این دریاچه به باز کردن یک بطری نوشابه شباهت دارد. خطوط لوله این نیروگاه متان استخراج شده را به تاسیسات دوم که در ساحل رواندا قرار دارد میفرستند تا گاز را به برق تبدیل کنند. دی اکسید کربن نیز در عمق مناسب به دریاچه پمپ خواهد شد تا مطمئن شویم تعادل ظرفیت میان این دو گاز با مشکلی مواجه نشود. طبق گفته این شرکت، احتمالا حذف متان به تدریج فشار داخل دریاچه را کاهش خواهد داد و خطر فوران لیمنیک نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
در ابتدای سال ۲۰۲۱ فعال شدن نیراگونگو، آتشفشان فعال شمال کیوو در جمهوری دموکراتیک باعث شد تا ترس از انفجار این دریاچه افزایش پیدا کند. طی فوران این آتشفشان حدود ۳۲ نفر به دلیل جریان گدازهها جان خون را از دست دادند و صدها خانه نیز تخریب شد، اما این فوران زمین لرزهای را به وجود آورد و مجددا نگرانیها را افزایش داد؛ چرا که به واسطه آن موج دوم گدازه به اعماق زمین در زیر خود دریاچه جریان پیدا کرد. در واقع با افزایش تعداد زمین لرزهها، نگرانی در میان کارکنان نیروگاه کیوووات نیز افزایش پیدا کرده بود.
در آن زمان پیشنهاد شد تا این نیروگاه به شکل موقت تعطیل شود، اما توقف فعالیت این نیروگاه برای رواندا مشکلاتی را به وجود میآورد؛ چرا که حدود ۳۰ درصد از برق مصرفی سالانه این کشور آفریقایی توسط شرکت KivuWatt تامین میشود. همچین شرکت آمریکایی ContourGlobal به عنوان مالک کیوووات اعلام کرد ظرفیت استخراج و تولید برق را به زودی به ۴ برابر افزایش خواهد داد.
مارتین اشمید، محقق موسسه تحقیقات آب و محیط زیست سوئیس در پاسخ به این سوال که چند سال طول خواهد کشید تا بتوان این ذخایر عظیم گازی را تخلیه کرد گفت پاسخ این سوال به سرعت استخراج بستگی خواهد داشت. وی افزود اگر حتی شرکت کیوووات سرعت استخراج را به ۴ برابر افزایش دهد باز هم تخلیه کامل متان این دریاچه قرنها به طول خواهد انجامید. از این رو دریاچه قاتل همچنان برای افرادی که در نزدیکی آن سکونت دارند تا چندین سال خطرناک خواهد بود.