اما نبیلا مسرالی، سخنگوی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «روز پنجشنبه جلسهای در کار نیست. در این مرحله نمیتوانیم تایید کنیم که چنین جلسهای برگزار خواهد شد و اگر پاسخ مثبت باشد، در چه زمانی.»
خبرگزاری ایرنا ضمن گزارش سخنان خانم مسرالی، آنها را «محتاطانه» خواند.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، صبح دوشنبه گفته بود امیدوار است که «جلسات تدارکاتی در روزهای آتی در بروکسل انجام شوند»، اما افزوده بود، «در این مورد مطمئن نیستم.»
یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا هفته گذشته گفته بود که ایران هنوز آماده بازگشت به مذاکرات وین با موضوع برنامه هستهای و بازگشت آمریکا به برجام نیست، اما امکان دارد در مذاکرات مقدماتی در بروکسل شرکت کند.
آقای بورل روز دوشنبه پیش از شرکت در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ، گفت خوشبینتر از گذشته شده است. او گفت: «امروز از دیروز خوشبینترم.»
دیپلماتهای غربی مدتها است به رسانههای مختلف، (از جمله «ایندیپندنت فارسی») میگویند که نگران تقاضاهایی هستند که تیم رئیسی و کنی احتمال دارد در مذاکرات مطرح کنند؛ از جمله احتمال فراتر رفتن از چارچوب معمول خواستهها. یکی از این دیپلماتها به ما از این واهمه گفت که مذاکرات به وضعیت دوران سعید جلیلی برگردد که به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، مسئول وقت مذاکرات هستهای بود و معروف بود که در مذاکرات به جای پرداختن به مسائل مشخص و فنی، کلیگویی میکند. آقای باقری کنی از معاونان ارشد وقت جلیلی بود.
انریکه مورا، رئیس دفتر آقای بورل و هماهنگکننده ارشد مذاکرات، روز پنجشنبه برای دیدار با تیم مذاکرهکننده ایرانی سفری یکروزه به تهران داشت. چهار ماه از قطع مذاکرات وین میگذرد و غربیها خواهان بازگشت ایران به میز مذاکره هستند.
اتحادیه اروپا نقش هماهنگکننده مذاکرات مربوط به برجام را دارد، هرچند خود این توافق، بین ایران و گروه «پنج به اضافه یک» (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان) است. آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ، رئیسجمهوری وقت آن کشور، در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد تا آن گروه به «چهار به اضافه یک» بدل شود، اما دولت جو بایدن گفته است قصد بازگشت به آن توافق را دارد.
دولت بایدن از ماه آوریل مذاکراتی را با تیم روحانی-ظریف-عراقچی در آخرین روزهای ماموریتشان انجام داد، اما آن مذاکرات در ماه ژوئن پس از شش دور متوقف شد و تا کنون از سر گرفته نشده است. ظریف و عراقچی میگفتند دولت جدید مذاکرات را از سر میگیرد. وزیر خارجه جدید، حسین امیرعبدالهیان، گفته است که ایران «به زودی» به مذاکرات وین بازمیگردد، اما تعیین نکرده است که این «به زودی» چقدر طول میکشد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و سایر مقامات آن کشور هشدار دادهاندکه تا ابد نمیتوان منتظر ماند و اگر پیشرفتهای هستهای ایران از سطحی فراتر روند، بازگشت به برجام موضوعیت خود را از دست میدهد.
به گزارش برخی رسانهها، وزارت خارجه فرانسه نیز اعلام کرده است که برای بازگشت به مذاکرات هستهای از نقطه توقف آن در ماه ژوئن آماده است. یک سخنگوی آن وزارتخانه روز جمعه گفته بود ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که حاضر به ازسرگیری مذاکرات وین است.
احتمال برگزاری مذاکرات در بروکسل، واکنش روسیه را در پی داشت. یکی از دیپلماتهای آن کشور در توییتر در این مورد موضع گرفت. این واکنش پس از آن بود که استفانی لیختنشتاین، روزنامهنگار، مقاله خود در تارنمای «پولیتیکو» را توییت کرد و گفت دیپلماتی به او گفته است که مذاکرات اتحادیه اروپا و ایران در بروکسل، «نمیتواند جایگزین از سر گرفتن مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین به همراه بقیه امضاکنندگان توافق باشد.»
میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، در واکنش به آن تویيت نوشت: «البته که مذاکرات بروکسل نمیتوانند جایگزین مذاکرات وین در مورد برجام شوند. چنین چیزی واضح است. با این همه، جلسه پیش رو در بروکسل (اگر طرف ایرانی به آن نیاز داشته باشد) میتواند قدمی به سوی ازسرگیری مذاکرات واقعی در وین دانسته شود.»
در عین حال، در منطقه نیز نگرانیها راجع به پیشرفت برنامه هستهای ایران ادامه دارد و مقامات اسرائیل و کشورهای عربی مدام در این مورد اظهار نظر میکنند. امیر فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، روز جمعه پس از دیدار با بلینکن در واشنگتن، گفت فعالیتهای هستهای ایران جهان را به «جایی خیلی خطرناک» رسانده است.
آموس هارل، از تحلیلگران ارشد روزنامه «هاآرتز»، روز دوشنبه در مقالهای گفت که هم سیاستمداران و هم مقامات امنیتی در اسرائیل، هر روز بیشتر به این باور میرسند که ایران عامدانه مذاکرات هستهای را به تاخیر میاندازد تا اقدامات هستهای خود و بهخصوص غنیسازی اورانیوم را گسترش دهد. هارل نوشت: «اسرائیل ظن آن را دارد که آمریکا به هیچ وجه قصد ندارد فشار چندانی بر ایران وارد آورد.»
هارل با توجه مذاکرات اخیر آمریکا و اسرائیل در این مورد، گفت: «اسرائیل میخواهد آمریکا تحریمهای سنگین (به ایران) وارد آورد و حتی تهدید به عمل نظامی کند تا توافقی اکیدتر بر ایرانیها تحمیل شود. اما به نظر اسرائیلیها میآید که هدف اصلی آمریکاییها فقط ازسرگیری مذاکرات است.»