به گزارش CNN فارسی، در پی اجرایی شدن «قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین» در روزهای اخیر، جمهوری اسلامی از حکومت کمونیستی چین خواسته تا برای ایران «اینترنت ملی» بسازد.
طی یکی دو دهه اخیر، راه‌اندازی اینترنت ملی به یکی از دغدغه‌های اساسی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران تبدیل شده است. آنها فضای مجازی را وسیله «نفوذ غرب» به جامعه ایران و تحریک جوانان به اقدام علیه حکومت می‌دانند.
چین پیشتر بارها در کمک به رژیم ایران برای ردیابی مخالفان و سرکوب تظاهرکنندگان متهم شده است. برای مثال، غول تکنولوژی ارتباطات «هوآوی» که به حکومت چین وابسته است، در جریان تظاهرات سال ۱۳۸۸ در ایران متهم شد که تکنولوژی ردیابی در اختیار دستگاه امنیتی ایران قرار داده است.
دوشنبه ۱۷ ژانویه ۲۰۲۲، با اجرای «قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین»، مقامات ایرانی صریحا صحبت از راه‌اندازی «اینترنت ملی» با کمک چین می‌کنند. رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی قبلا گفته بود که ایران در حال شکل دادن به اینترنت ملی با «الگوبرداری» از چین و روسیه است.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ایران اخیرا در این باره گفت: «ما حاکمیتی بر فضای مجازی، موتورهای جستجوگر، پیام‌رسان‌های اجتماعی و پست الکترونیک نداریم. اما برای ما بسیار مهم است که با همکاری چین بتوانیم بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم.»
عادل طالبی، دبیر «انجمن کسب‌وکارهای مجازی» نیز در لایو اینستاگرامی «تجارت‌نیوز» درباره الگو بودن چین برای اینترنت ملی گفت: «دوستان نمی‌بینند که چین قبل از اینکه اینترنت فراگیر شود این کار را کرد، همچنین بازار مصرف اینترنت آنقدر بزرگ است که جایگزین‌ها صرفه مالی داشته باشد.»
براساس گزارش «مرکز پژوهش‌های مجلس»، طی ۱۵ سال گذشته، ۱۹ هزار میلیارد تومان بودجه برای راه‌اندازی و اجرای طرح «شبکه ملی اطلاعات» هزینه شده است. در قانون بودجه امسال نیز وزارت ارتباطات بیشترین درصد تغییر بودجه را در میان وزارت‌خانه‌ها داشت. ۱۰ هزار میلیارد تومان از بودجه ۱۳ هزار میلیارد تومانی وزارت ارتباطات به ایجاد اینترنت ملی اختصاص یافته است.
پروژه ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی
پیش از این حسین اسلامی، رئیس هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در آبان سال جاری از عدم بودجه کافی دولت برای ساخت شبکه ملی اینترنت خبر داد و اظهار کرده بود: «مطابق برآوردها برای تکمیل و راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت ظرف چهار سال آینده به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز است.»
خبرگزاری مهر به نقل از او نوشت: «برآوردمان این است که حداکثر ۵۰ هزار میلیارد تومان طی چهار سال از سوی دولت به این پروژه [اختصاص داده] شود.» به این ترتیب دولت ابراهیم رئیسی قادر نخواهد بود شبکه ملی اینترنت را راه‌اندازی کند.
راه‌اندازی اینترنت ملی نگرانی‌های زیادی را در میان شهروندان ایران برانگیخته است. بسیاری بر این باور هستند که حکومت ایران قصد دارد تا مانند چین امکان دسترسی مردم را به اینترنت جهانی محدود کرده و امکان دسترسی آزاد به اطلاعات را مسدود کند.
از سوی دیگر، با توجه به کسری بودجه دولت برای پروژه‌هایی از این قبیل و نیز عدم اطلاع‌رسانی به مردم درباره مفاد قرارداد ایران با چین به نظر می‌رسد این قرارداد به جای این که در مسیر توسعه و عمران در ایران باشد، جهت تقویت حاکمیت ایران برای سرکوب بیشتر شهروندان به کار گرفته شود.
