طالبان وحدت‌ملی ایران را هدف گرفته/مذاکره،برای ادامه جنگ است

داود خان، نهایتاً علیه ظاهر شاه کودتا کرد و خود او به‌وسیله مارکسیست‌های افغانستان سرنگون شد، ایران حکومت مارکسیستی نورمحمد ترکی را به رسمیت شناخت اما هیچ‌گاه سطح روابط دو کشور به مانند گذشته ارتقاء نیافت.روی کارآمدن طالبان در دهه ۱۳۷۰ شمسی و حکومت کوتاه مدت آنها، فرصت زیادی برای پرداختن به مسئله حقابه رود هیرمند پدید نیاورد. با سقوط طالبان توسط آمریکا، زمزمه هایی مبنی بر تمرد از حقابه ایران آغاز شد. حامد کرزای با توجه به موقعیت شکننده دولت تازه تاسیس اش، در این فقره با مماشات عمل کرد اما با روی کارآمدن پشتون فارسی ستیزی دیگری مثل اشرف غنی، اختلافات دو کشور در این زمینه، مجددا بالا گرفت.

اشرف غنی در هنگام افتتاح سد کمال خان، با بی اعتنایی به توافقات بین المللی، سخنان بسیار تحریک آمیزی علیه کشور ما به کاربرد و علنا اعلام کرد که « دیگر به ایران آب رایگان نمی دهیم»! حتی برخی از مقامات دولت او از « نفت در برابر آب »! سخن گفتند به این معنی که ایران برای برخورداری از آب هیرمند( که حق قانونی آن است) باید به افغانستان نفت رایگان صادر کند!

در مجموع به نظر می‌رسد که سیاست خارجی ایران به دلیل دخالت نهادها و دستگاه‌های دیگر در عرض وزارت خارجه هیچ گاه از یکدستی و هماهنگی کاملی برخوردار نبوده و  منجر به همسویی و همراه سازی جناح‌های مختلف افغانستان در بسیاری از زمینه‌ها نشده‌است.

همچنین غافلگیری ایران در ماجرای ظهور، سقوط و بازگشت دوباره طالبان به خوبی ثابت می‌کند که ایران از مسائل درونی افغانستان درک عمیق و دقیقی نداشته یا از تمامی ظرفیت‌های خود بهره نبرده است. تاکید بر خروج فوری آمریکا از افغانستان در غیاب یک استراتژی از پیش طراحی شده، باعث شد تا در خلا قدرت حادث شده، پاکستان و عربستان تحرکات بیشتری را ایجاد نمودند.

اکنون با سلطه دوباره طالبان در افغانستان، بعید نیست که این کشور لانه ای برای  فرود گروههای تروریستی نظیر داعش و جیش العدل و غیره مهیا سازد  که با وجود ۷۰ میلیارد دلار جنگ افزارهای پیش رفته به جای مانده از آمریکا، می تواند تهدیدی امنیتی برای مرزهای شرقی ایران باشد.

تمام زمینه ها و سازوکارهایی که ایران تا قبل از این، می توانست در تاثیر گذاری بر تحولات افغانستان از آن بهره بگیرد، نظیر نیروهای جهادی، هزاره های شیعه، تاجیک های فارس زبان و روشنفکران علاقمند به حوزه تمدنی ایران و افغانستان، به حاشیه رفته اند.

گروه طالبان حاکم بر افغانستان به رغم قول هایی که  اخیر به مقامات دولت جمهوری اسلامی ایران و حتی مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت ایران داده بود، از دادن حقابه ایران امتناع کرد و مردم استان سیستان و بلوچستان ایران را در وضعیت ناگواری قرار داد. امیدوارم آنهایی که خام اندیشانه از طالبان به عنوان گروه اصیل و اسلامی نام می بردند از این رویاهای جاهلانه خارج شوند و خطر طالبان را جدی تر بگیرند.